سید محسن حادری - استاد بخش مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف تهران
فرهاد رضائیه - کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی دانشگاه صنعتی شریف تهران

مصالح کارستی از جمله مصالحی هستند که بیش از 10 درصد از سطح زمین را به خود اختصاص داده و دارای اثرات مثبت و منفی فراوانی هستند. یکی از اثرات مثبت آنها وجود منابع غنی در این سازندهاست. از مهمترین نکات منفی یا ضعف اصلی این مصالح، ضعف آنها در مقابل جریان آب است. معمولا این مصالح در مقابل آبهای اسیدی، انحلال پیدا می کنند و در آنها حفره های بزرگ ایجاد می شود، اما از بین این مصالح، گچ و نمک حتی در مقابل آبهای معمولی ( غیر اسیدی) نیز انحلال پیدا می کنند. وجود این مصالح در پی سازه ها و همچنین در مخازن سدها می تواند بسیار خطرناک باشد و باعث مشکلات فراوان شود. در این تحقیق مقدار انحلال و آبشستگی نمک از طریق مجموعه ای از آزمایشات مورد بررسی قرار گرفته است. در آزمایشات مورد نظر از سنگ نمک استفاده شده است. در خلال آزمایشات ذکر شده میزان انحلال و آبشستگی سنگ نمک در دو حالت سوارخدار و بدون سوراخ تحت سه ارتفاع آب مختلف و سه دبی مختلف در هر ارتفاع مورد ارزیابی قرار گرفته است. در نمونه بدون سوراخ زمان بروز اولین شکاف و ایجاد جریان ثبت شده و در نمونه سوراخدار میزان بازشدگی سوراخ ثبت گردیده است. در هر دو نمونه میزان تغییر ضخامت نمونه در محل سوراخ(شکاف) و کناره های نمونه و همچنین مکانیزم انحلال و میزان درصد وزنی انحلال مورد ارزیابی قرار گرفته است.

کارست نمکی ، انحلال ، اب شستگی ، پی سدها