مهدی کرمی - کارشناس ارشد مهندسی رودخانه، دانشگاه صنعت آب و برق تهران
فرید عباسی - کارشناسی ارشد مهندسی رودخانه دانشگاه صنعت آب و برق تهران
محمدرضا مجدزاده طباطبایی - استادیار دانشگاه صنعت آب و برق تهران

طراحی کانال انحرافی از رودخانه طبیعی دارای ظرافتهای خاصی می باشد که در صورت عدم رعایت این نکات احتمال بروز خسارات زیادی به زمینهای اطراف و همچنین باعث برهم خوردگی رژیم پایدار رودخانه طبیعی خواهدشد. برای این منظور لازم است تا از مرحله امکان سنجی طرح تا پایان ساخت رودخانه انحرافی به مواردی از قبیل ملاحظات فنی، زیست محیطی، هیدرولیکی و مسائلی از این قبیل توجه شود تا بتوان رودخانه ای بدون ایراد احداث کرد. از آنجایی که رودخانه به صورت خودساز و طبیعی سعی در تعدیل شرایط زیست محیطی، مرفولوژیکی و هیدرولیکی دارد لذا لازم است مهندس طراح حتی الامکان این شرایط را در جانمایی طرح و همچنین طراحی نهایی خود لحاظ کند. به طور مثال وجود گرداب و خیزاب در مسیر رودخانه می تواند در ایجاد محیطی مناسب برای تخم ریزی ماهیان بسیار مناسب باشد. طراحی هیدرولیکی نیز باید بر اساس حداقل آبگذاری از کانال انحرافی، دبی حداکثر سیل سالانه و همچنین حداقل رسوبگذاری و فرسایش صورت گیرد. در این مقاله سعی شده است تا معیارهای طراحی و ملاحظات زیست محیطی و فنی به منظور به حداقل رساندن خسارت احتمالی به هنگام بهره برداری مدنظر قرار گیرد.

کانال انحرافی ، ضوابط طراحی ، رژیم پایدار رودخانه ، گوداب و خیزآب