علیرضا مرتضایی - دانشجوی دکترای سازه، گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه سم
علی خیرالدین - دانشیار گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه سمنان، سمنان

بناهای تاریخی به عنوان یک میراث معماری به سبب جنبه های اقتصادی و فرهنگی یکی از ابعاد کلیدی برای جوامع مدرن محسوب می شوند. در هزاره سوم، علاوه بر سوابق تاریخی، صنعت گردشگری یک صنعت اصلی خواهد بود و وجود بناهای تاریخی و ماندگار اغلب به عنوان یک جاذبه اصلی شهرها یا کشورها محسوب می شوند. بنای تاریخی مسجد جامع سمنان، در قرون اولیه هجری قمری بر روی خرابه های آتشکده ساسانی احداث گردید . این بنا در دور ه های مختلف 31 متر تشکیل شده است. این بنا در / تغییراتی نمود و قسمت هایی به آن الحاق گردید. در حال حاضر این بنا از گنبد، ایوان و یک مناره به ارتفاع 5 شهر سمنان و در مرکز بافت قدیم این شهر واقع شده است. با توجه به آنکه استان سمنان یکی از استانهای لرز هخیز ایران و با خطر نسبی زلزله زیاد و خیلی زیاد می باشد، لذا به دلیل وجود گسلهای متعدد در این منطقه و همچنین اهمیت این بنا از لحاظ تاریخی، فرهنگی و گردشگری، بهسازی لرزه ای این بنا یکی از مسائل مهم و قابل توجه م یباشد. با عنایت به آنکه مصالح مصرفی در این بنا از نوع مصالح بنایی غیرمسلح م یباشد و همچنین با توجه به سوابق آسیب پذیری این بنا در برابر زمی نلرزه های قبلی به نظر م یرسد که این بنا در مقابله با زلزل ههای متوسط و نسبتا شدید ضعیف می باشد. هدف از این مقاله، بررسی آسی بپذیری، تحلیل لرزه ای و مقاو مسازی این بنا م یباشد. مطالبی که در این تحقیق آورده شده است شامل الف) بررسی تاریخی و موقعیت قرارگیری بنا؛ ب ) بررسی ش رایط ساخت اعضای بنا؛ ج ) تحلیل خطی و غیرخطی بنا به کمک روش اجزاء محدود و استفاده از رفتار غیرخطی مواد به منظور شبیه سازی خسارات سازه ای؛ د) ارائه پیشنهاد و روشهای مناسب جهت استفاده از نتایج مدلسازی و تحلیل در مقاوم سازی این بنا در برابر نیروهای ناشی از زلزله.

تحلیل لرز های، بهسازی لرز های، مناره، بناهای تاریخی، مسجد جامع سمنان