هادی صادقیان - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده عمران دانشگاه صنعتی شریف
سیدمحمود برقعی - استاد، دانشکده عمران دانشگاه صنعتی شریف

سرریزهای جانبی به عنوان یک سازه انحرافی در رودخان هها و کانالها، برای کنترل دبی در کانال اصلی مورد استفاده قرار م یگیرند. نوعی از سرریزهای جانبی، سرریزهای جانبی منقاری (کنگره ای) می باشند. زمانی که طول بازشدگی محدود باشد، می توان از این سرریزها استفاده کرد. از مزایای این سرریزها افزایش طول مؤثر سرریز نسبت به باز شدگی دهانه می باشد که در صورت لزوم می توان آب بیشتری به ازای عمق ثابت از سیستم خارج کرد. جهت بررسی عملکرد سرریز و تخمین دبی عبوری از روی سرریز نیاز به تعیین ضریب دبی م یباشد. در این پژوهش تعیین عملکرد هیدرولیکی سرریزهای جانبی منقاری با کف شیبدار بین کانال و دیواره سرریز، ب هصورت آزمایشگاهی م دنظر می باشد. شیبدار کردن کف از رسوبگذاری در دهانه سرریز و ایجاد گردابه ها جلوگیری نموده و عملکرد بهتری از این نوع سرریز را نشان م یدهد. رفتار هیدرولیکی سرریزهای جانبی منقاری با طول باز شدگی، ارتفاع و زوایای رأس مختلف در حالت تک منقاره مورد بررسی قرار گرفته است. نهایتاً روابط ضریب دبی بر حسب متغیرهای هندسی و هیدرولیکی جریان ارائه شده است. نتایج نشان می دهد که دبی عبوری در حالت سرریز جانبی منقاری با کف شیبدار بین کانال و دیواره سرریز، نسبت به سرریز جانبی منقاری معمولی در حالت تک منقاره حدود 10 درصد و نسبت به سرریز جانبی معمولی تا 35 درصد افزایش می یابد.

سرریز جانبی، ضریب دبی، سرریز کنگر های، مدل آزمایشگاهی