فرخ شعاعی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی عمران- محیط زیست، دانشگاه صنعتی شریف
میرمصدق جمالی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف

امروزه نقش گیاهان در حفظ و بقای سیستم های اکولوژیک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعه هیدرودینامیک این اکوسیستم های پیچیده به توضیح نقش فیلتر مانند گیاهان در تصفیه تالاب ها و مرداب ها کمک می کند. بررسی مکانیزم پخش در محیط های گیاهی منجر به ارزیابی بهترمحدودیت های اکولوژیکی و قدرت خود پالایی تالاب ها در پخش و چرخه مواد و نیز کنترل مسایل آلودگی آب بدون صرفه هزینه بیشتر خواهد شد.در این تحقیق، به مطالعه آزمایشگاهی بررسی اثر گیاهان روی پدیده پخش عرضی جریان ابر آلوده پرداخته شده است. در یک فلوم آزمایشگاهی با استفاده از ساقه های پلیمری ، جریان آب درون محیط گیاهی تالابی مدل شده است. آرایش گیاهان به صورت تصادفی و در تراکم های مختلف است ومیزان دبی جریان آب در محدوده جریان های آرام و متلاطم قرار گرفته است. ضریب پخش عرضی ، با تزریق ماده رنگی در بالادست گیاهان ومحاسبه پروفیل متوسط زمانی غلظت در پایین دست جریان بدست آمده است. نمودار های بدست آمده پروفیل غلظت حاکی از آن است که در یک مقطع ثابت از پایین دست محل تزریق، ضریب پخش عرضی که با سرعت متوسط جریان U و قطر ساقه d بی بعد شده است در Re d<200 به عدد رینولدز جریان و تراکم ساقه ها بستگی دارد ولی در Re d<200 ضریب پخش عرضی مستقل از رینولدز جریان بدست آمده است.

ضریب پخش عرضی، گیاهان غیر مستغرق، عدد رینولدز، تراکم ساقه