وحید نورانی - زیربت استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز
سمیرا رومیانفر - کارشناس ارشد عمران آب- سازه های هیدرولیکی

لزوم پیشبینی فرآیندهای هیدرولوژیکی نقش بسزایی در برنامهریزی استفاده بهینه از مخازن سدها ، سامان دهی رودخانه، هشدار سیل و جلوگیری از صرف هزینه های اضافی دارد. لذا بررسی پدیده بارش– رواناب و به تبعِ آن برآورد دبی رسوبِ رودخانه اهمیتِ خاصی خواهد داشت. در این راستا تخمین بار معلق رسوبات و تدقیق شبیهسازی رواناب- رسوب توجه مدلهای مفهومی را به خود معطوف کرده است. در تحقیق فعلی یک مدلِ ترکیبی که متشکل از دومدل شبکه عصبی و مدل خطی سری زمانی است، ارائه شده و طی آن به مطالعه موردی در زمینه مدلسازی فرآیند رواناب– رسوب رودخانه اهرچای واقع در استان آذربایجانشرقی پرداخته شده است. مدل ترکیبی شامل دو قسمت است؛ قسمت اول مدلسازی فرآیند بارش –رواناب با الگوی سری زمانی ARIMAاست، قسمت دیگر برآورد و تخمین دبی رسوب با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی است که مقدار پیش بینی رسوب را به مقدار واقعی نزدیک میکند. در ادامه نتایج مدل ترکیبی با تک تک روشها براساس معیار کارایی و مقدار خطا مورد مقایسه قرار میگردد، به طوریکه مدل ترکیبی می- تواند جایگزین نسبتاً مناسبی برای پیشبینی فرآیند بارش-رواناب- رسوب باشد که یک مدل نیمه-خطی از فرآیندهای استوکاستیک را ارائه میدهد.

مدلسازی فرآیند رواناب-رسوب، مدلسازی جعبه سیاه، روش سریهای زمانی، شبکه عصبی مصنوعی­، حوضه اهر چای