امیر اربابی یزدی - کارشناس ارشد معماری ، مشهد
مهدی رافتی سیدی یزدی - کارشناس ارشد معماری ، مشهد

از آن جا که می توان شهر را بصورت نماد کالبدی اوضاع فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هر دوره بعنوان معیاری جهت ارزیابی تحولات جامعه آن دوران حبیبی؛ 1379:22 ) و فضای شهری را در قالب فرآیندی اجتماعی مکانی مدنی پور؛ص: 1379 ) حیطه ای کالبدی از صحنه کنش فعالیت های اجتماعی (توسلی؛ 1376 ) که باید به صورت ارگانیسمی زنده با شرایط دوران خویش پیوسته با تغییر مرتبط باشد، تعریف کنیم؛ می بایستی در هر دوره بنا به مقتضیات و تحولات صورت گرفته، در ساختار فضایی شهر باز تعریف شود تا شهر بصورت عام و فضای شهریبصورت خاص بتوانند در قالب عنصری متعامل و پویا پاسخگوی الزامات جدید عصر خود باشد؛ تا از این طریق بتوان فضایی، مطابق نیازهای انسان همان عصر جایی که رفتار انسان در و به هنگام استفاده از فضای شهری به آن معنا می بخشد مدنی پور؛ 1379:130 ) خلق کرد. آگاهی از این خصوصیات و نقش انکار ناپذیر فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی در شکل دهی تحولات اخیر که سبب رسوخ آن ها در تار و پود زندگی بشر امروزی شده موجب ظهور و پیدایش گروهی از طراحان شهری در قرن بیست و یکم گردیده که دلمشغولی های حرفه ای خود را علاوه بر فضاهای حقیقی در ارتباط مستقیم با مفاهیمی همچون چرخه اطلاعات و ارتباطات و فضاهای مجازی و هماهنگی بین این دو دسته و انعکاس فرهنگ شبکه ای دوران حاضر بنیان نهاده اند. نگرش این طراحان نواندیش، که موجب خلق مفاهیمی نوین از قبیل شهر داده/فراشهر و دیتامنظر( 1) گروهMVRD شهر اطلاعاتی مانوئل کاستلز، شهر مجازی بویر و... در شهرسازی و فراسطوح، فضای هیبرید، فضای رسانه ای و .... در تعاریف فضا شده، نه انقلابیست و نه اوتوپیایی (آرمان شهری)، بلکه نگاهی واقع گرایانه بنظر می رسد که بعنوان محیط هایی بینامتنی مابین محیط صلب مدرنیته و محیط فانی مجاز پاسخی مناسب برای ورود بشر به جهش چهارم یعنی عصر مجازی بشمار می آید.

جهش چهارم : مجازی سازی،تکنولوژی های اطلاعاتی و رسانه ای، شهر اطلاعاتی ، محیط های بینامتنی رسانه ای، محیط های متعامل