نوید سیاه پلو - عضو هیئت علمی گروه عمران موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان، اهوا
علیرضا فیوض - عضو هیئت علمی گروه عمران دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، بوشهر

یکی از رایج ترین مکانیزمهای تخریبی سازه در خلال وقوع زلزله های مهیب گذشته، برخورد دو ساختمان مجاور هم و ایجاد نیروی ضربه ای مهلک از یک ساختمان به ساختمان دیگر است که در مبانی طرح لرزه ای به این نیروی عظیم، نیروی تنه ای گفته می شود. عدم تعبیه فاصله مناسب بین سازه ها پس از زلزله لوماپریتا در سال 1989 ، دانشمندان را بر آن داشت که ماهیت و رفتار دینامیکی غیر خطی نیروی تنه ای را بررسی نموده و برای حذف یا کاهش این نیروراهکارهایی را ارائه نمایند. با گذشت 22 سال از نخستین تحقیقات صورت گرفته تا به امروز روشهای مختلفی برایکاهش یا از بین بردن اثر نیروی تنه ای ارائه شده است که از مهمترین آنها می توان به استفاده از المان اتصال، جداگر لرزه ای و تعبیه فاصله جداساز بین دو سازه نام برد. از بین روشهای مذکور، ساده ترین و کاربردی ترین روش که در اکثر آیین نامه های طرح لرزه ای نیز استفاده می شود، تعبیه فاصله جداساز یا درز انقطاع است. در این تحقیق نیز هدف اصلی محاسبه درز انقطاع بین دو ساختمان مجاورهم به روش ارتعاشات پیشا(تصادفی)است. برای نیل به این هدف دو نوع سازه با رفتار برشی(انطباق مرکزجرم برمرکزسختی) و رفتار برشی- پیچشی(عدم مرکزجرم برمرکزسختی) در نظر گرفته شده و برای تعریف تحریکات لرزه ای از تابع چگالی طیفی غیر خطی تاجیمی-کانای استفاده شده است. سپس نتایج حاصل از مدلسازی با یکدیگر مقایسه شده و اثر پارامترهای مختلف همچون زمان تناوب، سختی و صلبیت پیچشی ، خروج از محوریت و اثر میرایی بر میزان درز انقطاع بررسی شده است.

درز انقطاع، نیروی تنه ای، ارتعاشات تصادفی(پیشا)، رفتار جانبی-پیچشی، تابع چگالی طیفی غیر خطی توان