احسان شریفی - کارشناس ارشد معماری و عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیرا

ابنیه موجود در بافت های تاریخی در اثر گذشت زما ن فرسوده شده اند ؛ اما به علت نقش فرهنگی- اجتماعی بافتهای تاریخی در شهرها ، معاصرسازی آنها امری اجتناب ناپذیر است. اولین و ضروری ترین اقدام در جهت معاصر سازی ابنیه استحکام بخشی آنها می باشد. سقف ساختمان یکی از عناصر اصلی آسیب پذیر در اثر عوامل اقلیمی، گذ شت زمان و زلزله است، که به علت خصوصیات معماری و عملکردی، خسارات بیشتری را در مقایسه با سایر اجزاء ساختمان موجب می گردد. عدم رعایت استحکام لازم در سازه سقف، سبک سازی و یکپارچگی سقف و استفاده از مواد ومصالح نامناسب در لایه های سقفی موجب ضعیف شدن سقف ها در برابر عوامل اقلیمی و حوادثی از قبیل زلزله می باشد . سقف های غیر یکپارچه، سقف های سنگین و سقف های کاذب با تخریب خود باعث به هم ریختگی فضای معماری و بروز خسارات زیادی می گردند. در معماری بومی مناطق لرزه خیز ایران، مانند تبریز و شیراز، به منظور استحکام بیشتر سقف ها ، تمهیداتی در نظر گرفته شده است که به علت بوم آورد بودن و در نظر گرفتن عوامل اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی هر منطقه حائز اهمیت می باشد . در این ارتباط در معماری سقف ها چند نکته قابل ذکر است : استفاده از سیستم های یکپارچه در سقف ها ، سبک سازی سازه ای سقف ، استفاده از مصالح مناسب و مرغوب از لحاظ سازه ای و اقلیمی، یکپارچه کردن سازه و تزئینات و سبک کردن الحاقات و تزئینات. این در حالی است که امروزه برای مرمت سقف ها از شیوه های نوینی استفاده می شود .این مقاله با تکیه بر مستحکم سازی سقف ها و سبک سازی مصالح و تزئینات آنها به بررسی بناهای تاریخی شهر شیراز می پردازد و بکار گیری سیستم های سازه ای و مصالح سقفی را در گذشته و حال مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.

استحکام- سبک سازی- سقف - معماری سنتی