مسعود قدسیان - استاد هیدرولیک، بخش مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ترب
سیدکمال الدین موسوی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی عمران آب، دانشکده فنی و مهندسی، دا

اغلب رودخانه ها تمایل به مارپیچی شدن و فرسایش ساحل خارجی خود در محل قوسها دارند. به منظور حفظ پایداری سواحل رودخانه ها، کاهش تخریب سیل گیرها، حفاظت آب و خاک، کاهش هزینه های لایروبی و بخصوص جابجایی رودخانه ها می توان از روشهای ساماندهی رودخانه استفاده کرد. یکی از مسائل قابل توجه در مهندسی رودخانه، آبشستگی و تغییرات توپوگرافی رودخانه در محل قوس می باشد. بمنظور کاهش خطرات ناشی از آبشستگی در خم رودخانه ها و رسیدن به اهداف مهندسی رودخانه، روشهای مختلفی پیشنهاد شده است. استفاده از آبشکن در محل آبشستگی خم از جمله این روشهاست که بطور گسترده ای نیز از آن استفاده می شود. به منظور بررسی آبشستگی در اطراف یک آبشکن قایم در خم 90 و تاثیر انحنای نسبی کانال بر آبشستگی بستر، آزمایشهایی طراحی و انجام شد. آزمایشهای مورد نظر در فلومی با عرض و ارتفاع 60 سانتیمتر انجام شد. فلوم در انتهای مسیر مستقیم 5/5 متری، قوسی 90 درجه دارد که آبشکن در زاویه 45 درجه آن نصب شده است. برای بستر از مصالح یکنواخت با قطر متوسط 4/1 میلیمتر استفاده شد. نتایج حاصل از آزمایشها در این مقاله ارایه خواهد شد.

خم 90 درجه، آبشکن قایم، آبشستگی بستر، توپوگرافی بستر در خم