حسن ذوقی - هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
فردین مولائی - کارشناس ارشد عمران راه و ترابری

ازمسائلی عمده‌ای که در راههای کوهستانی و صعب العبور مطرح است نقش مسائل آبی و اثرات یخبندان و رعایت کلیه مشخصات فنی در طرح هندسی راه و روسازی است . از آنجایی که در طی مدت بهره‌برداری در این مناطق بطور متناوب روسازی در شرایط مرطوب ، یخبندان و خشک است لذا مطالعات اساسی این شرایط مبنای حفظ و نگهداری رویه آسفالتی بوده و جزو شرایط آئین‌نامه‌ای در مشخصات فنی راهداری محسوب میشود . در طراحی روسازی و طرح هندسی راه اکثر روابط و معادلات مورد استفاده ضوابط راهسازی و روسازی بر اساس تحقیقات انجام گرفته می‌باشد . این تحقیق بیان ارتباط بین مسائل هیدرولوژیکی و هیدرولیکی و خرابی به وجود آمده و شروع فصل جدیدی در تعیین ضوابط راهداری است که بایستی در ضوابط راهسازی روسازی راه به عنوان یک پارامتر کنترل کننده مد نظر قرار گیرد و به عنوان اولین ضابطه ریاضی راهداری میزان شدت خرابی سالانه بر اساس شیب طولی و متوسط ترافیک روزانه عبوری ارائه شده است . در مناطق کوهستانی و سردسیر شدت خرابی سالانه به دو بخش تقسیم می‌شود : بخش نخست خرابی بعد از سپری شدن فصل سرما و یخبندان و آب شدن عدسی‌های یخی شکل می‌گیرد و به دلیل مقاومت بسیار زیاد روسازی بارهای ترافیکی در شدت خرابی تأثیرگذار نیستند که خرابی دوره مرطوب سال نامیده می‌شود . بخش دوم شدت خرابی تحت تأثیر بارهای ترافیکی بوده که شدت خرابی دوره خشک نامیده می‌شود . با مطالعه بر روی خرابی روسازی در اثر مسائل هیدرولیکی و هیدرولوژیکی در پنج محور ارتباطی در استان اردبیل مدل شدت خرابی سالانه به صورت زیر ارائه می‌گردد که لازم است از ابتدا در طراحی روسازی کنترل گردد .

مسائل هیدرولیکی و هیدرولوژیکی McI ، پارامتر زهکشی (f) شدت خرابی دوره مرطوب و خشک DM و DM ، حداکثر خرابی مجاز و حداکثر شدت خرابی سالانه DM و DM