سعید غفوری - کارشناس ارشد عمر ان آب و رئیس گروه عمران و سازه کنترل پایداری سد کرخه
شاپور ملک محمودی - مدیررفتارنگاری کنترل پایداری سد کرخه

بخش عمده ای از تنشها ، تغییر شکلها و عکس العملهای ایجاد شده درسازه سد، دراثر بارگذاری ناشی ازآبگیری و تخلیه سد ، تغییرات جوی منطقه احداث سد ، سیلها و زلزله ها، بوسیله وسائل ابزاردقیق که در نقاط مختلف سد نصب وکارگذاری می شوند (این ابزاردرمقابل تغییرات فیزیکی بوجود آمده ازخود واکنش نشان می دهند) ، قرائت می گردند و پس ازپردازش وتحلیل اطلاعات ، نتایج حاصله ملاک رفتار سنجی سدها قرار می گیرند . درواقع این اطلاعات برای ارزیابی ایمنی و پایداری دقیق سدها لازم است ولی کافی نمی باشد زیرا بسیاری ازپدیده های احتمالی مخرب برای سد وسازهای وابسته دردوره بهره برداری (درشرایط عادی واضطراری) فقط با مشاهدات عینی وبازرسیهای مداوم ومستمر(همراه با رفتارسنجی دقیق) امکان پذیر بوده ومطمئن ترین شیوه محافظت سدها در برابر خطرهای قابل اجتناب بشمار می رود. سد مخزنی کرخه واقع درفاصله 21 کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک ازنوع سدهای خاکی با هسته رسی می باشد. طراحی ؛ تعبیه و نصب بیش از2000 ابزار ازانواع مختلف اعم از الکتریکی و مکانیکی در23 مقطع عرضی سدکرخه و قرائت وارزیابی مستمر ، منظم همراه با کنترل و بازرسی های مداوم از سازه های خاکی و بتنی دربالادست وپایین دست سد وسازه های وابسته سد کرخه ، حاکی ازتوجه ویژه به این مهم دربزرگترین سد تاریخ ایران است . دراین مقاله روش بازرسی ازسد کرخه با طول تاج m 3030 وسازهای وابسته مانند سرریز، گالری های دسترسی وبازرسی به بدنه وسرریز، ساختمان نیروگاه، تجهیزات هیدرو مکانیکال ، بازدید از مخزن و ... مورد بررسی قرارگرفته تا نحوه وشیوه این نوع بازرسی ، درسدهای خاکی دیگرنیزدرصورت نیاز مورد استفاده قرارگیرد.

رفتار سنجی، پایش و بازرسی، سازه های وابسته سد