مهدی عباسی - کارشناس ارشد زمین شناسی مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقی
محمد غفوری - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد، گروه زمین شناسی مهندسی
محسن عباسی - دانشجوی رشته زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

در محدوده‌ای به شعاع 300 کیلومتری محل سدکریت، داده های مربوط به زمین لرزه های تاریخی و دستگاهی گردآوری و بررسی شده است. در این میان زمین لرزه 16 سپتامبر 1978 طبس با بزرگی 3/7=Ms از اهمیت خاصی برخوردار است. ناحیه ای که ساختگاه سدکریت را دربر می گیرد در حاشیه رشته کوه های شتری در منتهی الیه بلوک طبس در ایران مرکزی است.شناسایی مناطق خرد شده و گسل خورده در حوالی ساختگاه و میزان فعالیت آن از نکات پراهمیتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. از میان گسل های موجود در گستره طرح، گسل های طبس و نایبند بدلیل نزدیکی به ساختگاه سد کریت از اهمیت خاصی برخوردار است، بطوریکه در صورت لرزه‌ایی گسل‌های فوق، شتاب ایجاد شده در محل سد بترتیب برابر 613 و 736 سانتیمتر بر مجذور ثانیه خواهد بود ریسک زمین لرزه در ساختگاه سد کریت بر پایه روش های احتمالاتی و تحلیلی مورد ارزیابی قرار گرفته است و سرچشمه های نقطه‌ای، خطی و ناحیه ای لرزه‌زا در برآورد پارامترهای حرکت زمین در نظر گرفته شده‌اند. برای سرچشمه‌های نقطه‌ای لرزه‌زا، به بیشینه پارامترهای حرکت زمین ناشی از وقوع هر یک از زمین لرزه های رویداده در گستره طرح در فواصل زمانی مشخص با استفاده از توزیع آماری گامبل نوع III مورد تحلیل واقع شده اند. سرچشمه‌های خطی و ناحیه ای لرزه‌‌زا بر اساس روش ارائه شده توسط کرنل بوده که برای سرچشمه های خطی گسل‌های اساسی و مهم موجود در منطقه و برای منشأ ناحیه ای نیز سطوح حلقوی مسطح به مرکزیت ساختگاه مدل شده‌اند. در روش تحلیلی نیز پارامترهای حرکت زمین در صورت گسلش گسل‌های طبس و نایبند محاسبه شده‌اند. در این بررسی ها عمر مفید سد کریت معادل 50 سال در نظر گرفته شده است.

ساختگاه سد کریت، زمین لرزه، حرکت زمین، روش احتمالاتی، روش تحلیلی