الیاس سلطانی - دانشکده علوم زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
فرخ رحیم زاده خوئی - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
علیرضا کوچکی - دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
عزیز جوانشیر - دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

از آیش برای افزایش ذخیره رطوبت خاک در شرایط دیم استفاده می شود، اما این که آیش چه قدر میتواند در افزایش ذخیره آب مؤثر باشد به شرایط اقلیم و خاک هر منطقه بستگی دارد . برای بررسی آیش در شرایط استان آذربایجانشـرقی، شبیهسازیها برای 23 سال در 5 شهر اهر، مراغه، میانه، سراب و تبریز انجام شـد . نتـایج نـشان داد کـه ذخیـره آبـی در پایـان دوره آیش فصلی ( آیش از اول شهریور تا اوایل فروردین ) از 79 تا 140 میلیمتر برای این شهرها متغیـر مـی باشـد . ایـن آب ذخیره شده در خاک 50 تا 60 درصد آب بارندگی را شامل میشود . عمدهترین عامل اتلاف آب در این نوع آیـش تبخیـر از خاک میباشد که باعث اتلاف 40 تا 50 درصد بارندگی میشود . سهم رواناب و زهکشی عمقی نسبتاً کم و مشابه ( بین 1 تا 10 درصد ) میباشد . در آیش سالانه ( آیش از اول شهریور تا اول مهر سال بعد ) ، آب ذخیره شده در خاک در پایان دوره بین 67 تا 104 میلی متر بود که 16 تا 31 درصد از کل آب بارندگی راتشکیل میداد . مقایسه آیش فصلی و سالانه نـشان داد که در شرایط استان، آیشگذاری سالانه از نقطه نظر ذخیره آب هیچگونه مزیتی ندارد، بلکه باعث تلفات قابل ملاحظه آب از طریق رواناب و زهکشی عمقی میشود و در نتیجه فرسایش خاک و آبشویی عناصر غذایی را شدت میبخشد

آیش فصلی، آیش سالانه، اجزای موازنه آب خاک، آذربایجانشرقی