امیرحسین معلم - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
حمیدرضا عشقی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

امروزه استفاده از بیوتکنولوژی خاک با هدف بهره گیری از پتانسیل ارگانیسم های مفید خاک زی به منظور تولید حداکثر محصول، در ضمن توجه به بهبود کیفیت خاک و رعایت بهداشت و ایمنی محیط زیست، مورد توجه قرار گرفته است . به طور کلی محصولاتی شامل سلول های زنده از گونه های مختلف میکروارگانیسم ها که توانایی تبدیل عناصر غذایی از فرم غیر قابل جذب به فرم قابل جذب برای استفاده گیاهان را دارند، به عنوان کودهای بیولوژیکی محسوب می شوند . که شامل : باکتری های تثبیت کننده ازت مولکولی، قارچ های میکوریزا، میکروارگانیسم های حل کننده فسفات های نامحلول، باکتری های رایزوسفری محرک رشد گیاه، میکروارگانیسم های تبدیل کننده مواد آلی زائد به کمپوست، کرم های خاکی تولید کننده ورمی کمپوست می باشند . استفاده از این تولیدات میکروبی مزیت هایی نسبت به مواد شیمیایی متداول دارد، از جمله : مطمئن تر از بسیاری از مواد شیمیایی کنونی هستند، هیچ گونه مواد سمی یا میکروبی در چرخه غذایی وارد نمی کنند، تکثیر خودبه خودی این میکروب ها نیاز استفاده دائم و مکرر از آن ها را مرتفع می سازد، ارگانیسم های هدف مقاومت خود را به مواد سمی که برای از بین بردن آفات استفاده می شوند، گسترش می دهند، کنترل بیولوژیکی گسترش یافته در اثر استفاده از این مواد، اثر زیان بخشی بر پروسه های اکولوژیکی ندارد . البته استفاده از کودهای بیولوژیکی دارای مشکلاتی مثل عدم سهولت در استفاده و عدم پاسخ سریع و اقتصادی، حساسیت موجودات زنده به شرایط محیطی، پیچیدگی روابط بین میکروارگانیسم ها و واکنش های آنتاگونیسمی نیز می باشد . در این مقاله به ارزیابی مزیت ها، محدودیت ها و موارد استفاده از این کودها پرداخته می شود امید است با توسعه شناخت متخصصان و کشاورزان نسبت به فواید این گونه محصولات و افزایش فعالیت های ترویجی به منظور استفاده همگانی از این مواد، بتوان در جهت رسیدن به کشاورزی پایدار در کشور قدم برداشت

کود بیولوژیک، میکروارگانیسم، کشاورزی پایدار