محمدباقر نمازی
وحید حسینی جناب
خسرو سعیدی

فرهنگ و تمدن ایران از جمله کهن‌ترین تمدن‌های بشریت است که با وجود تهاجمات بیگانه و دوره طولانی آسیب‌های ناشی از عوارض طبیعی و اقلیمی و حوادث غیرمترقبه همچنان عظمت و شکوه بالایی دارد. این میراث ملی با گستردگی در سرتاسر کشور همواره در معرض خطرات ناشی از تخریب و فرسایش و بلیه زلزله می‌باشد. درک مسئولانه از تاریخ و فرهنگ مسئولیت متولیان امر را چندین برابر می‌کند اما باید دانست که حفظ این سرمایه جز با مشارکت مردم و به ویژه تشکل‌های غیردولتی حامی میراث فرهنگی آسان نخواهد بود. تشکل‌های غیردولتی در همکاری و هماهنگی با مدیران اجرایی می‌توانند با ایفای نقش ترغیب کننده، تجمیع کننده و حتی فشار و بازخواست از مسئولان گام مهمی در برانگیختن توجه آنان به این مهم ایفا نمایند. مثال این مورد در کشور فعالیت‌های خبرگزاری میراث فرهنگی و انجمن خبرنگاران حامی میراث فرهنگی طی سالیان اخیر در جهت انعکاس و پیگیری موضوعات یاد شده است. این تشکل‌ها می‌توانند با استفاده از نظریات پیشگیری، پاسخ و بازسازی مبتنی بر جامعه تحت عنوان مدیریت بحران جامعه محور (CBDM) حول این محور هماهنگ شده و با استفاده از زمینه‌های قانونی موجود فعالیت نمایند. در این مطالعه با توجه به منشور انسان دوستانه سازمان ملل، سازمان یونسکو، اصول کاری سازمان میراث فرهنگی کشور و نیز نقش ذاتی NGOها، موارد مرتبط با بازسازی بافت‌های تاریخی بررسی و تجزیه و تحلیل گردید. برای حصول این هدف تجارب موفق جهانی و ملی بررسی و با اخذ اطلاعات فعالیت‌های میدانی چند تشکل غیردولتی در بازسازی بم، نقاط ضعف و قوت آنان تجزیه و تحلیل گردید و در این راستا پیشنهادات اجرایی ارائه گردیده است.