مصطفی لیلی - دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس
کاظم ندافی
رامین نبی زاده
مسعود یونسیان

وجود ارتباط بین ذرات معلق هوا و بیماری های قلبی - عروقی و تنفسی در اواسط قرن اخیر به وسیله ی مطالعات اپیدمیولوژیک مختلفی که انجام گرفته است، به اثبات رسیده است . به طوری که شواهد نشان داده است که در روزهایی که آلودگی هوای ناشی از ذرات معلق زیاد بوده است، موارد پذیرش افرادی که دچار مشکلات قلبی - عر وقی و تنفسی شده بوده اند، بیشتر بوده است . با توجه به سایر اثرات مربوط به ذرات معلق مثل تأثیر در گرمایش جهانی، تخریب اموال، اثر بر گیاهان و اینکه مشکلات ناشی از ذراتیکی از مسائل و مشکلات جهانی است، بنابراین در این مطالعه، غلظت اجزاء مختلف ذرات معلق هوا مورد اندازه گیری قرار گرفت. در این مطالعه، غلظت ذرات معلق1 PM و PM2/5 ، PM10 در دو ایستگاه مختلف در بین ماه های بهمن 1385 تا خرداد 1386 (86/3/27 - 85/11/15) اندازه گیری شد .یکی از این ایستگا هها در حوالی میدان انقلاب بود (ایستگاه شماره ی 1) که در آن افراد زیادی روزانه زمان خود را سپری کرده و حجم بالایی از هوای آلوده را استنشاق می کنند، ضمن اینکه مراکز علمی مهمی (مثل دانشگاه تهرا ن ) نیز در آن واقع شده است بنابراین اندازه گیری میزان آلایند هها در این نقطه از اهمیت خاصی برخوردار است .یکی دیگر از ایستگا هها نیز در نزدیکی پل نصر (گیشا) قرار داشت که یکی از بزرگراه های اصلی شهر تهران (بزرگراه شهید چمرا ن ) از آن عبور می کند (ایستگاه شماره ی 2). در بین تاریخ های ذکر شده، غلظت ذرات معلق موردنظر در فواصل زمانی مشخص (هر 3روزی کبار ) و در دو نوبت مختلف یکی در زمان پیک ترافیک صبح گاهی (11-9صبح) ویکی هم در زمان پیک ترافیک عصرگاهی (6-4 عصر) به وسیلهی دستگاه قابل حمل پایش ذرات مدل GRIMM107 ( Environmental Dust Monitor) مورد اندازه گیری قرار گرفت. مقادیر اندازه گیری شده در هر دو ایستگاه نمونه برداری، کمتر از استانداردهای اولیه (روزانه) ملی هوای آزاد ( USEPA (NAAQS وضع شده در سال های 1987 ( برای PM10) و 1999 (PM2/5) می باشد ولی بر اساس استاندارد (روزانه) جدید EPA در سال 2006 وضع شده است، مقادیر اندازه گیری شده برای ایستگاه شماره ی 1، در 67 % نمونه ها و برای ایستگاه شماره ی 2 در 25 % نمونه ها بیشتر از حد استاندارد بود. ضمن اینکه شاخص کیفیت هوا (AQI) نیز برای این دو ایستگاه محاسبه شد و مشاهده شد که برای ایستگاه شماره ی 1، در 32 درصد موارد و برای ایستگاه شماره ی 2، در 10/5 درصدموارد کیفیت هوا غیر بهداشتی بوده است . در ایستگاه شماره ی 1، تقریباً در 87 درصد موارد و در ایستگاه شماره ی 2، در 82 درصدموارد PM2/5 آلاینده ی مسئول بوده است.

آلودگی هوا، ذرات معلق، PM و 1 PM2/5 ، PM10 ، PM ، شاخص کیفیت هوا (AQI)