معصومه روانی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی ایران
روشنک رضایی کلانتری - دکترای بهداشت محیط و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
مهدی فرزادکیا - دکترای بهداشت محیط و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
سمیره هاشمی نجف آبادی - دکترای بیوتکنولوژی و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

رشد قابل توجه صنعت نفت و صنایع جانبی آن که به تولید، انبار و انتقال و ... این مواد منتهی شده، هیدروکربن های نفتی را در زمره گسترده ترین آلاینده های محیط قرار داده است. فنانترنیک ترکیب سه حلقه ای از دسته هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقه ای PAH ها می باشد. فرایند اصلاح زیستی Bioremediation گزینه ای است که امکان تخریب آلاینده های سمی را با استفاده از فعالیت زیستی بررسی می کند. قابلیت دسترس پذیری ضعیف به PAH ها در خاک موفقیت فرآیند اصلاح زیستی را به عنوانیک روش مؤثر برای حذف آلودگی از خاک محدود می سازد .یکی از مهمترین فاکتورهای مؤثر برسرعت تجزیه زیستی مواد مغذی (نوترینت ها) می باشند. هدف اصلی از این مطالعه بررسی تاثیر افزودن نوترینتها بر کارایی فرآیند اصلاح زیستی بر خاک آلوده به فنانترن می باشد. مواد و روشها: خاک عاری از هر نوع آلودگی آلی و میکروبی، بطور مصنوعی به فنانترن آلوده شده سپس محلول نوترینت ها در دو غلظت ماکزیمم و مینیمم به آنها اضافه می شود تا نسبت 10 % وزنی حجمی حاصل گردد بعد مخلوط میکروبی که توانایی تجزیه فنانترن را داردبه محلول اضافه شده و هوادهی می شوند .در این مطالعه از دو نمونه اصلی، دو شاهد شیمیایی و دو شاهد میکروبی استفاده شده است . نهایتاً غلظت فنانترن باقیمانده د ر خاک پس از استخراج با اولتراسونیک توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی مورد سنجش قرار می گیرد. بر اساس نتایج آزمون MPN مشخص شد روند رشد میکروبی در نمونه ها ابتدا کاهش و بعد افزایش داشته است. بررسی نتایج حاصل از انجام فرایند استخراج نیز نشان داد نمونه های اصلی دارای روند نزولی و شاهد آنها روند تقریباً ثابتی داشته که نشان از کاهش آلاینده در خاک می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتیجه حاصل از این مطالعه نشان داد که میکروب در محیط نوترینت ماکزیمم رشد بهتری داشته است . در شرایط با نوترینت مینیمم هم روند رشد میکروبی بهتر از حالت شاهد مربوطه بوده است . چنانچه انتظار می رفت، غلظت باقیمانده فنانترن در نمونه های شاهد شیمیایی با نوترینت ماکزیمم و مینیمم در مقایسه با خود نمونه ها در محدوده بالاتری است و نمونه اصلی با نوترینت ماکزیمم دارای غلظت باقیمانده کمتری در روز چهل و سو م است . بنابر نتایج حاصله میزان حذف فنانترن در محلول نوترینت مینیمم 55/1 % و در محلول نوترینت ماکزیمم 85/9% می باشد . در کل نتایج نشان از موفقیت بیشتر محلول نوترینت ماکزیمم و تاثیر بیشتر آن درفرایند اصلاح زیستی Bioremediation و حذف فنانترن از محیط خاک دارد.

خاک، فنانترن، اصلاح زیستی، مواد مغذی Bioremediation ، PAHs