شهناز پورناصری - دانشجوی دوره دکترای معماری و عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی

دست اندرکاران امر آموزش و پرورش همواره سعی در پیدا کردن راهکارهایی برای افزایش کارآیی آموزشی دانش آموزان در مدارس داشته اند. این راهکارها شامل سعی در ارائه گزینه ها و برنامه های درسی متفاوت، روش های مختلف آموزشی، کتاب های درسی جدید، معلمان بهتر، کلاس های کوچک تر، معلم خصوصی بعد از مدرسه و حتی سال تحصیلی طولانی مدت تر در مدارس و … می باشد. روشن است که معلم، کتاب، دانش آموزان و روش های تدریس، مدیریت آموزشی وخانواده از جمله عواملی هستند که معمولا در فرایند یادگیری موثر می باشند، اما در تعلیم و تربیت جدید، فضای کالبدی مدرسه، نه تنها یک محیط خشک و بی روح و فاقد تاثیر در فرایند یادگیری محسوب نمی گردد، بلکه به عنوان عاملی زنده و پویا در کیفیت فعالیت های آموزشی و تربیتی دانش آموزان ایفای نقش می کند. روانشناسان محیط معتقدند شرایط کالبدی تاثیر انکارناپذیری بر رفتار وافکار انسان دارد. تا آنجا که بررسی رفتار انسان بدون توجه به محیط و شرایط کالبدی حاکم بر آن امکان پذیر نیست. حال با عنایت به همه این مسائل و با توجه به اینکه هدف از مدرسه سازی ایجاد محیطی آرام، فضایی روح بخش و شادی آور است، یعنی مکانی که بتواند اسباب خلاقیت دانش آموزان را فراهم کند، می توان این سوال را مطرخح کرد که شرایط کالبدی و فیزیکی فضای آموزشی مانند کیفیت روشنایی، سر و صدا، تهویه، دما، رطوبت و کیفیت هوای داخلی حامل چه پیامی برای دانش آموزان بوده و چه تاثیری بر کارایی آموزشی، رفتار و سلامت آنان دارد؟ با توجه به اهمیت سلامت جسمی و روحی کودکان، اهمیت ارتقای کیفیت آموزش و بالا بردن کارآیی دانش آموزان و با توجه به ناکارآمدی ساختمان های آموزشی کشور این مقاله به بررسی تاثیر شرایط کالبدی و متغیرهای فیزیکی مدارس بر نتایج آموزشی (موفقیت تحصیلی، سلامت و رفتار دانش آموزان) پرداخته است.

نتایج آموزشی ، متغیرهای فیزیکی مدرسه، کارآیی