جهانگیر حیدری - دانشجوی دکترای برنامه ریزی شهری

پس از پیدایش انقلاب صنعتی و به تبع آن گسترش شهر گرایی و شهرنشینی در کشورهای صنعتی و سپس در کشورهایی با ساختار غیر صنعتی و همچنین رشد سریع جمعیت و هجوم و تمرکز آنها در مراکز شهری، به همراه ، تولید انبوه اتومبیل، ساختار شهرها دستخوش تغییرات اساسی گردید و تراکم و اندازه برخی از آنها به چند برابر افزایش یافت که جملگی بحران ها در شهرها، از جمله بحران در دسترسی ها و ترافیک، باعث شده که در عصر حاضر با توجه به بروز مشکلات زیست محیطی و روانی در شهرها، به عنوان یکی از اصلی ترین دغدغه های مسئولین و ساکنان شهرها به ویژه در شهرهای بزرگ مطرح باشد .با وجود این، تاکنون روش های مختلفی در جهت کاهش این مسائل و مناسب سازی محیط شهری به مرحله اجرا در آمده که در برخی از کشورها ، خصوصا در کشورهای پیشرفته، با موفقیت همراه بوده ولی در برخی از کشورها باعث ایجاد مشکلات مضاعف نیز گردیده است. اغلب روش های بکار گرفته شده جهت غلبه بر این مشکل، اقدامات کوتاه مدت ، موضعی و موضوعی بوده که اقداماتی همچون تشویق شهروندان به استفاده از اتومبیل مشترک و سیستم حمل و نقل عمومی، شناور کردن تغییر ساعات اداری و … را شامل می شود. اما در این بین روش های بنلد مدت و اساسی تری نیز وجود دارد . از جمله آنها، یکی تلفیق برنامه ریزی کاربری زمین و برنامه ریزی حمل و نقل و دیگری بکارگیری و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد. در خصوص مورد اول، به طور خلاصه، می توان اشاره نمودکه با توزیع بهینه و هوشمند کاربری ها و فعالیت ها در سطح شهر و تلفیق آنها با برنامه ریزی حمل و نقل، انتظار میرود که هر شخص بتواند در کوتاه ترین مسیر و با صرف کمترین زمان و انرژی ممکن به امور جاری خود بپردازد. در ارتباط با مورد دوم میز بایستی اذعان نمود که هر قدر تبادل اطلاعات الکترونیکی بین کاربری های مختلف شهری افزایش یابد، میزان حرکات فیزیکی وسفرها درشهرها کاهش می یابد و این موضوع به طور عمده درشهرهای الکترونیکی نمود بهتری دارد. این دو راهبرداساسی در صورتی که با مدیریت صحیح همراه باشد، در کل و بهویژه در بلند مدت باعث کاهش تقاضای سفر درون شهری و مناسب سازی محیط شهری می گردد.

تقاضای سفر ، برنامه ریزی کاربری زمین ، برنامه ریزی حمل و نقل ، فناوری اطلاعات و ارتباطات