محسن سلسله - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی
علی سلسله - مهندس عمران، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

امروز در کلان شهرهای ایران، شهروندان زمان زیادی را صرف فعالیت های تکراری و غیر مفید – نظیر پیمودن مسافت های طولانی برای خرید کالا و دریافت خدمات، معطل شدن در ترافیک های سنگین انتظار در صف بانک ها – می کنند. همچنین ، کلان شهرها با مشکلاتی نظیر کمبود مراکز تحصیلی، بیکاری ، آلودگی هوا، توزیع نامتناسب خدمات شهری رو به رو هستند. در عصر حاضر فناوری اطلاعات مهمترین ابزار برای مدیریت صحیح کلیه واحدهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی محسوب میگردد. برگزاری دو اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطلاعاتی در (2003) ژنو و (2005) تونس که در راستای جامعه اطلاعاتی جهانی تحقق یافت، شهرهای الکترونیکی را هم شامل شده است. در شهر الکترونیک، شهروندان در تمام اوقات شبانه روز به پایگاه های داده خدمات دولتی و بخش خصوصی بر روی شبکه وب دسترسی دارند. ایجاد شهر الکترونیک تاثیرات بسیاری را در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی برای اداره شهر و شهروندان به دنبال خواهد داشت. در زمینه اقتصادی مسائل ذیل قابل طرح است: ایجاد شغل های جدید، توسعه تجارت الکترونیکی، بانکداری الکترونیکی، ایجاد زمینه مناسب برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی، جلب توریست، از نظر فرهنگی شفاف سازی، آموزش مجازی، کتابخانه دیجیتالی، اطلاع رسانی و در زمینه اجتماعی و سیاسی ، معرفی شهر در جهان . برنامه چهارم توسعه ایران بر روح اقتصاد دانایی محور بر سه پایه پژوهش و فناوری منابع و زیر ساخت اطلاعاتی و ارتباطی پیشرفته استوار است. مهمترین راهکار برای فراهم کردن شرایط دسترسی سریع و ارزان عامه مردم به اطلاعات وارتباطات را می توان توسعه زیر ساخت های ارتباطی دانست. ارتقا و بهبود روابط عمومی های الکترونیکی دستگاه های دولتی و خصوصی و گسترش خدمات الکترونیکی به ویژه در حوزه دولت الکترونیک و تاکید بر توسعه سواد دیجیتالی عمومی از طریق توسعه آموزش الکترونیکی از جمله راهکارهای دیگر تلقی می شود. استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش اساسی در حل مسائل تهران و کلان شهرها دارد. این مساله به ویژه در مدیریت شهری، اقتصاد شهری، تولید شغل و ارتقای سطح فرهنگ شهروندی نقش اساسی ایفا می کند. اساسی ترین محور برنامه های شهرداری تهران برای ایجاد شهر الکترونیک، بهره برداری از فناوری اطلاعات در مدیریت شهری است. روباط عمومی الکترونیک یا دیجیتال که امکان اطلاع رسانی و اطلاع یابی سریع، باز خورد همزمان و ارتباط دو طرفه با مخاطبان را موجب شده است، نقش عمده ای در کاهش حجم انبوهی از رفت و آمدها در شهر، در بسیرای از نقاط کلیدی شهرها شده است. البته باید به این نکته توجه کرد که فناوری اطلاعات یک شمشر دو لبه است. در این زمینه مسائل مهمی نظیر سواد دیجیتالی وشکاف دیجیتالی و افزایش عمیق فاصله میان داراها و فقرا در میزان بهره بردن از فناوری اطلاعاتی، حاکمیت در اینترنت، نیازمند مطالعات بسیار عمیق می باشد . لذا باید سعی در بومی سازی این فناروی در جهت استفاده حداکثر از قفرصت ها و تبدیل تهدید ها به فرصت نمود. یکی از مهمترین زمینه ها برای ایجاد شهرهای الکترونیک فرهنگ سازی در این زمینه است. باید توجه داشت که دولت الکترونیک صرفا ارائه اطلاعات نهادها و وزارتخانه ها روی وب سایت نیست. به اعتقاد صاحب نظران ارتباطی دولت الکترونیک استفاده از فناروی های اطلاعاتی و ارتباطی برای متحول کردن دولت و فرایند حکومت از طریق قابل دسترسی تر، کارآمد تر و پاسخگوتر کردن آن است. مدیران و برنامه ریزان باید با درک ویژگی ها جامعه اطلاعاتی به پیاده سازی اصولی و صحیح دولت الکترونیک بپردازند و از سوی دیگر رسانه های جمعی اعم از رادیو و تلویزیون و مطبوعات باید با اطلاع رسانی مناسب نسبت به آگاه سازی افکار عمومی شهروندان در خصوص مفاهیم و مزایای دولت الکترونیک اقدام نمایند.

فناوری اطلاعات ، اینترنت ، مناسب سازی ، الکترونیک ، کاهش بوروکراسی ، کاهش ترافیک ، جامغه اطلاعاتی ، توسعه ، شکاف دیجیتالی