بهاره مدنی - کارشناس شهرسازی

در سالهای اخیر طراحی فضاهای قابل دسترس برای همگان دغدغه ی متخصصین بوده است. با وجود علاقه ای که برخی نهادها به "دسترسی" و" قابل زندگی بودن" فضاها نشان می دهند؛ تا کنون در کشور ما طرحی که نیاز های اکثریت افراد را برآورده نماید جا نیفتاده است. متاسفانه به مساله ی دسترسی در حین طراحی و انتخاب روش طراحی اندیشیده نمی شود.به همین دلیل جا دارد که روش برخورد مناسب با مساله ی دسترسی که در سطح بین المللی به عنوان universal design شناخته می شود تبیین گردد. امکانات حرکتی و جهت یابی هر فرد ، درون محیط ساخته شده ، مستقیما با کیفیت و کمیت علائم بصری موجود در عناصر تعریف کننده ی فضا و پتانسیل ادراکی بیننده رابطه دارد. در صورت نبود یا عدم کفایت این علائم ، مخصوصا در معماری معاصر، می توان از آگاهی سایر حواس و در نتیجه علائم قابل تشخیص برای همگان بهره گرفت. پتانسیل های این شیوه ی طراحی ، با در نظر گرفتن فواید آن برای کسانی محدودیت های حسی دارند آشکار است. در فرهنگ معاصر فرد مجموعه ای از وسایل ارتباطی نظیر روزنامه ، تلویزیون ، کتاب ، تبلیغات و عکس را که شامل اطلاعات بصری بی شماری هستند را با مفهوم ارتباط یکی می داند. با این حال روش دیگری نیز برای برقراری ارتباط وجود دارد: برقراری ارتباط از طریق اشیا و عناصری که تمامی حواس انسان را تحریک می کنند .در واقع می توان فضاها را به عنوان ترکیبی از علائم و نشانه های حسی قابل استفاده برای جهت یابی و حرکت فرد در نظر گرفت .

حرکت و جهت یابی ، دسترسی ، تمامی حواس انسانی ، طراحی برای همه ، معلولین حسی