مجید معصومی - کارشناس ارشد علوم سیاسی ، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت

امروزه بر همه مسئولین شهری، دولت ها و شهروندان واضح و روشن است که زمانی می توانند یک جامعه پویا و فعال داشته بانشد که یک جامعه شاد و شاداب را بسازند. در آن جامعه شهروندان احساس مفید بودن کنند. یک شهروند زمانی می تواند احساس مفید و موثر بودن را تجربه کند که قادر باشد در تمامی فعالیت های زندگی روزمره که در محیط شهر وزندگی او جریان دارد مشارکت و همکاری نماید. از آنجا که معلولین نیز بخشی از شهروندان یک جامه محسوب می شوند آنان نیز باید بتوانند همانند سایرین در این تعامل و در نتیجه در این احساس بهره مند و با سارین مشترک باشند. یکی از مهم ترین بخش ها و نیازمندی های هر جامعه شهری امروز تجهیزات و مبلمان شهری آن است به طوری که نحوه چیدمان، طراحی، ساخت، نصب و استفاده از این مبلمان و تجهیزات به نحوی که بتواند نیاز جامعه و شهروندان را مرتفع سازد بسیار مهم و اساسی است. این نکته زمانی اهمیت بیشتری می یابد که در یابین نیازمندی ها و توانایی های افراد جامعه با یکدیگر متفاوت است و در نتیجه نحوه استفاده آنان از این امکانات نیز متفاوت خواهدبود. به بیان دیگر، آمایش تجهیزات باید به نحوی انجام پذیرد که بتواند احتیاجات تمامی افراد جامعه اعم از سالم و معلول را برآورده سازد. یعنی این نکته را نباید فرامش کرد که چنانچه در آمایش وسایل شهری به فکر افراد معلول نیز باشیم قادر خواهیم بود بر زندگی افرادسالم تاثیر مثبت گذاشته و آن را آسان تر و مفید تر سازیم. برای رسیدن به این مقصود بهتر است ابتدا تعریفی از معلول ارائه نماییم. در یک تقسیم بندی کلی فرد معلول کسی است که به دلیل داشتن نقص در یکی از اعضای از آزادی کامل در استفاده از جسم خود ناتوان و بی بهره است بنابراین می توان این افراد را به دو بخش تقسیم کرد: یکی افراد نیمه معلول که مجبور نیستند از صندلی چرخدار استفاده کنند و از وسایل دیگر مثل عصا، و …استفاده می کنند یا دارای نقص عضو، روماتیسم، اختلالات تنفسی و قلبی هستند ویا افراد پیر و سالخورده که به هر شکل مشکل دید، کم شنوایی و… دارند. دیگر یافراد معلول کامل که اجبارا از صندلی چرخدار استفاده میکنند. در این مقاله سعی بر این است که در دو بخش کلی برخی از نیازمندی های معلولین در فضاهای شهری را معرفی و ارائه نمایند مثل نحوه چیدن مبلمان برای استفاده راحت تر و مناسب تر معلولین و بخش دون نیز نگاهی هر چند گذرا به مشکلات ناشی از نحوه چیدمان تجهیزات شهری برای معلولین دارد. یعنی این مطلب که اثاثیه شهری که غالبا در فضاهای عمومی – و توسط گروه های محلی در این زمینه مسئولیت دارند – نصب می شود چه مشکلات و مسائلی را برای معلولین به بار می آورد.

مبلمان شهری ، تجهیزات شهری ، جامعه پویا ، احساس مفید بودن ،آمایش تجهیزات ، معلول