سلماز زارعان شهرکی - دانشجوی کارشناسی ارشد،گروه صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ساری، ساری، ایران
کیانوش خسروی دارانی - دانشیار گروه تحقیقات علوم و صنایع غذایی، انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور

تولید شیمیایی ویتامین ب 12 به دلیل هزینه و پیچیدگی مراحل تولید روشی بسیار دشوار برای تامین این ریزمغذی است. ارائه روشهای جدیدبرای بهینه نمودن تولید این ویتامین نیازمند مطالعه ی تحقیقات محققان پیشین میباشد. هدف از این مقاله مروری، اشارهای به ساختار این ویتامین،نیاز موجودات به آن و توانایی سنتز آن، جنبههای تغذیهای، منشأ، بیوسنتز، گونههای مولد، منابع کربنی و استخراج این ریزمغذی با ار زش و هم چنین مطالعه ای بر کلیه پژوهش های انجام شده به منظور تولید این ویتامین و ارائه کلیه جنبه های تولید شامل استفاده از ضایعات لیگنوسلولزی، گلیسرول و ملاس به عنوان منبع کربن و نیتروژن، مهندسی متابولیک، مهندسی ژنتیک، کنترل دقیق شرایط فرایند و کشت همزمان دو میکروارگانیسم می باشد. مواد و روشها: مقاله مروری حاضر با استفاده از جستجوی الکترونیکی کلمه های کلیدی ویتامین ب 12 ، تولید میکروبی،ساختار، سامانه کشت و عوامل مؤثر در بین 25 مقاله کامل انگلیسی ISI و مجلات زیست فناوری از ساال 1948 تا 2013 در رابطه با اثر عوامل مختلف بر تولید ویتامین ب 12 انجام گردید. انتخاب مقالات بر اساس زمان برداشت داده ها و ارتباط موضوعی آن ها با هدف این مقاله مروری انجام گردیده است. از متدولوژی و یافته های تمامی مقالات واجد شرایط استفاده شد. نتایج و بحث: نتایج این بررسی نشان داد که از بین باکتریهای تولیدکننده این ویتامین، پروپیونی باکتریومفرئودنریچی ئی و سودوموناس دنیتریفیکانس بهترین تولیدکنندگان محسوب می شوند. البته شایان ذکر است که هر باکتری با توجه به شرایط آزمایش اعم از pH محیط، دمای آن، نوع سوبسترای مصرفی و ... می تواند مقادیر مختلفی از ویتامین را تولید نماید. سامانه های پیوسته، ناپیوسته و ناپیوسته خوراک دهی شده می توانند برای تولید صنعتی این محصول به کار روند. نتیجه گیری کلی: تولید میکروبی ویتامین ب 12 در محصولات تخمیری می تواند به کاهش قیمت تمام شده تولید این محصول با سهولت بیشتر و کم هزینه تر کمک نماید و به ارتقای سلامت جامعه کمک شایان نماید.

ویتامین ب 12 ، تولید میکروبی