یعقوب زارعی - دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

اصطلاح توسعه روستایی که بر بهبود وضعیت اقتصادی و تغییرات اجتماعی مردم مساکن در نواحی روستایی دلالت داردبسترساز پیشرفت به سوی هدفهای رفاهی نظیر تقلیل فقر، بیکاری و کاهش نابرابری تلقی میگردد. از سوی دیگر تجربهتاریخی فرایند توسعه در کشورهای توسعه یافته، این امر را معلوم ساخته است که توسعه روستایی یک ضرورت بنیادیبایستی در اولویت برنامه های توسعه و محور سیاستها قرار گیرد. بر همین اساس پژوهش حاضر با تکیه بر روشهای کمیسعی دارد با استفاده از منابع اسنادی و آمارنامه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1385 ، به سطح بندی توسعه درمناطق روستایی شهرستانهای استان گلستان بپردازد. بر همین مبنا بررسی حاضر قصد دارد تا میزان توسعه اجتماعیمناطق مورد مطالعه را در قالب 3 شاخص آموزشی، بهداشتی و فرهنگی- مذهبی برای 195 روستا که از 7 شهرستان بصورت تصادفی بعنوان جامعه آماری انتخای گردیده اند با بهره گیری از مدل تاپسیس و نرم افزارهای Excel و Spss با رویکردی توصیفی- تحلیلی، مورد ارزیابی قرار دهد. ارزیابی سطح توسعه یافتگی مناطق مورد پژوهش حاکی از آنست که توزیع ناعادلانه خدمات و امکانات موجب ایجاد شکاف عمیقی بین مناطق روستایی استان گلستان گردیده است. بطوری که در شاخص های آموزشی شهرستان کلاله با 0/81 دارای توسعهیافتهترین مناطق روستایی و شهرستان آزادشهر با 0/14 کمترین میزان توسعه را در بین مناطق روستایی استان به خود تخصیص داده اند. در شاخص های بهداشتی روستاهای شهرستان علی آباد با 0/72 توسعه یافته و شهرستان مینودشت با 0/35 کمترین میزان توسعه را دارا بوده اند. در شاخص فرهنگی- مذهبی مناطق روستایی شهرستان علی آباد با 0/67 بسیار توسعه یافته و مناطق روستایی گنبدکاوس با 0/07 کمترین میزان توسعه را داشته اند. نتایج همچنین نشان میدهد محرومیت بالا به ترتیب در برخورداری از شاخص های آموزشی و سپس فرهنگی- مذهبی در مناطق روستایی استان گلستان بسیار مبرهن است.

توسعه، مناطق روستایی، استان گلستان، تاپسیس