امیر پوررستگار - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
محمدجواد سام خانیانی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان

هر مظهری از مظاهر فرهنگ ایران، به نحوی با عرفان و تصوف ارتباط داشته است. ضروری است که ایرانی، در بررسی ایران و سیرتاریخی اندیشه و فرهنگ خود، پردامنهترین مشرب و مکتب این دیار را نیک بشناسد و در وهله بعد، رویکرد غیر ایرانیان به اندیشهعرفانی را تحلیل کند. از آن زمان که مستشرقین در پی شناخت ایران برآمدند، عمدتاً به آیین و رویکردهای فلسفی_ عرفانی آنپرداختند. همواره دو نگاه متفاوت به شرق شناسی وجود داشته است: یکی با انگیزه های سیاسی استعماری و دیگری در قلمروی مثبت،دقیق و علمی. بیانصافی است که در تمام موارد، کوشش مستشرقین و ملاک و معیارهای علمی آنان را بیارزش و مغرضانه بپنداریم. دراین میان، توجه گسترده مستشرقین در مراکز دانشگاهی به حوزه عرفان، موجب شده است ایران و فرهنگ آن در غرب شناخته شود.یقیناً اولین رد پای مشخص گردشگری و تمایل فرنگیان به ایران را باید در شناخت نامه های همین مستشرقین از فرهنگ ایرانی وعارفان جستجو کرد. شناساندن و معرفی عرفان ایرانی به جامعه غرب از طرق تلاش مستشرقین، امکان علاقه و سیاحت آنان را به مهدعرفان فراهم می آورد. آنچه در این گفتار ارائه شده، استفاده شایسته از ظرفیت بین المللی مستشرقین عرفان پژوهی است که سالیانیرا در ایران گذرانده و دیدگاه منصفانه و درستی به فرهنگ و تصوف ایرانی دارند. لذا توجه به مراکز و استادان ایرانشناسی در غرب ومعرفی پژوهش های ایرانی آنان در باب تصوف، گام بلندی در جهت توسعه گردشگری پایدار ایران خواهد بود. تمرکز بر این دیدگاه درترقی گردشگری عرفانی ادبی، مسیر ما را در شناسایی ایران و فرهنگ آن به جهان،کوتاه و هموارتر می کند.

عرفان و تصوف، اهداف شرق شناسی، مستشرقین، گردشگری ادبی _ عرفانی، ویلیام چیتیک، لئونارد لویزن