خالد محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه صنعتی اصفهان
مصطفی ترکش اصفهانی - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان
طیب محمودی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
محمدرضا وهابی - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان

اعمال مدیریت صحیح و اتخاذ روشهای مناسب به منظور افزایش سطح تولید و احیای مراتع، مستلزم داشتن اطلاعات و دانش کافی درخصوص اکوسیستم های مرتعی است. تنوع گیاهی بطور وسیع در مطالعات پوشش گیاهی و ارزیابی مراتع به عنوان یکی از شاخص های مهمو سریع در تعیین وضعیت اکوسیستم مورد استفاده قرار می گیرد. تنوع گیاهی جوامع مختلف از لحاظ تعیین وضعیت و بررسی نقشمدیریت بویژه اعمال قرق می تواند مورد استفاده قرار گیرد. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر تغییرات مدیریت های مختلف چرائی برروی تنوع گونه ای در منطقه حفاظت شده بیجار استان کردستان بوده است. در این مطالعه با انتخاب سه منطقه امن (فقط تحت چرایحیات وحش) ، حفاظت شده (تحت چرای دام اهلی و حیات وحش) و آزاد (فقط تحت چرای دام اهلی) که از جنبه های توپوگرافی، اقلیم وخاک دارای شرایط نسبتا یکسانی بودند، ، از لحاظ تنوع با یکدیگر مورد مقایسه و بررسی گردید. نمونه برداری پوشش گیاهی با استفادهاز روش حداقل سطح و 10 پلات یک متر مربعی در طول 4 ترانسکت به روش نمونه برداری تصادفی سیستماتیک اجرا شد .در داخل هر پلات ، درصد تاج پوشش گونه ها یادداشت گردید و سپس شاخص های یکنواختی، غنا و تنوع با استفاده و تنوع با استفادهاز روشهای غیرپارامتری شامل هیل (N(1 و شانون- وینر تنوع، یکنواختی سیمپسون و اسمیت و ویلسون و غنای مارگالف محاسبه شدند.شاخص های تنوع ، غنا و یکنواختی با استفاده از آنالیز واریانس ANOVA و همچنین با کمک تجزیه و تحلیل داده های چند متغیره درسه منطقه مطالعاتی مقایسه گردید. شاخص های تنوع، غنا و یکنواختی با استفاده از آزمون نتایج نشان داد که سه منطقه امن ، حفاظتشده و آزاد از لحاظ تنوع و غنای گونه ای دارای اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد بوده، در حالیکه از نظر یکنواختی یکسان میباشد. لذا مؤلفه ی غنای گونه ای در این سه منطقه (امن ، حفاظت شده و آزاد) در نشان دادن تنوع بیشتر، مؤثر می باشد. بنابراینگسترش فعالیت های مدیریتی بر روی چرای انواع دام (دام اهلی و حیات وحش) می تواند بر روی اکوسیستم های مرتعی مختلف درافزایش تنوع گونه ای تاثیر داشته باشد.

تنوع گونه، مدیریت چرا، شاخص تنوع غیر پارامتری ، منطقه حفاظت شده بیجار