عزال حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان
محمد رحیمی - استادیار دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان
داود کرتولی نژاد - عضو هیئت علمی گروه جنگلداری دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان
مسلم جعفری - کارشناس تحقیقات باغی و زراعی ایستگاه تحقیقات انجیر استهبان

استان فارس با سطح 35000 هکتار و شهرستان استهبان در این استان با سطح 23500 هکتار انجیر کاری مهم ترین استان وشهرستان تولیدکننده انجیر ایران به شمار می روند. در این مطالعه شهرستان استهبان به عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب و برای بررسی شدت خشکسالی از داده های سالانه بارندگی ایستگاه های استهبان، رونیز و ایج طی یک دوره آماری 32 ساله (1360-1359 تا 1391-1390) استفاده گردید. بدین منظور پس از جمع آوری داده های بارش ایستگاه های مورد بررسی، نواقص آماری موجود برطرف و شدت خشکسالی به وسیله شاخص آماری SPI محاسبه گردید. سپس با استفاده از مقادیر کمی شدت های خشکسالی و زمان وقوع آن نمودارهای شاخص استاندارد شده بارش در هر یک از ایستگاه ها تهیه گردید و در نهایت به منظوربررسی وضعیت خشکسالی، نقشه های پهنه بندی با روش IDW تهیه شد. نتایج نشان می دهد که شهرستان در سال های اخیر (1387-1386 تا 1391-1390) خشکسالی های ملایم، متوسط و شدید را تجربه کرده و شدیدترین خشکسالی با شاخص SPI (-1/926) در سال آبی 1387-1386 در ایستگاه استهبان و هم چنین طولانی ترین خشکسالی نیز از سال 1385-1384 تا 1391-1390 در ایستگاه ایج می باشد. خشکسالی در سال های اخیر با تداوم ٠ تا 1 ساله همراه بوده که با توجه به تاثیر کمبود بارش برروی باغات انجیر دیم باعث کاهش تولید انجیر دیم گردیده است. اگرچه در سال های اخیر فراوانی خشکسالی ملایم بیشتر بوده ولی تداوم خشکسالی همراه با خشکسالی های شدید و متوسط سال 1387-1386 در منطقه عامل کاهش تولید انجیر دیم در 6 سال اخیر می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که راهکارهای اساسی در منطقه برای مقابله با خشکسالی و اثرات آن بر درختان مورد نیاز است چرا که درختان انجیر دیم استهبان که دارای سهم 90 درصد از تولید انجیر خشک در ایران هستند با ادامه خشکسالی، به طور قابل توجهی آسیب خواهند دید.

استهبان، انجیر دیم، خشکسالی، IDW, SPI