ناصر ناطق درآبادی - مدرس گروه جغرافیا- دانشگاه محقق اردبیلی

امروز صنعت گردشگری به عنوان یکی ازگسترده ترین صنعت خدماتی جهان و تاثیرگذارترین مولفه در توسعه و رشد اقتصادیدرجهان به شمارمی رود. و به عنوان منبع مهم رونق اقتصادی درحوزه های اشتغالزائی، افزایش درآمدهای ارزی، کاهش فقر وتوسعه تعاملات اجتماعی محسوب میشود. ولی درایران به دلایل مختلفی هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را پیدا کند. از این رو باتبدیل شدن صنعت گردشگری به عنوان یک نیاز و تبلور آن به عنوان بزرگترین صنعت خدماتی دنیا و از طرفی تخصصی شدنگردشگری این فرصت را فراهم کرده تا هر منطقهای با بهره جستن از منافع حاصل ازگردشگری به توسعه امیدوار باشد. اما در اینمیان شهر سرعین به عنوان یکی از قطب های گردشگری در سطح ملی و بین المللی علی رغم برخورداری از قابلیت های بالقوهطبیعی به دلایلی نتوانسته متناسب با این قابلیت ها و توانایی ها، صنعت گردشگری خود را متحول ساخته و جایگاه واقعی خود راپیدا کند. هدف این مطالعه بررسی مزیت ها و محدودیت های توسعه گردشگری شهر توریستی سرعین و انتخاب استراتژی مناسبدر جهت توسعه و تدوین راهبردهای مناسب با توانائیها و قابلیتهای منطقه میباشد. لذا این پژوهش براساس مدل، ترکیبی ازتحلیل استراتژیک سوات SWOT و مدل برنامه ریزی کمی استراتژی QSPM میباشد نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و از نظرروش، کتابخانهای و پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه می باشد که به بررسی یافته های مطالعات کتابخانه ای و نتایج یک بررسیمیدانی از طریق توزیع پرسشنامه بین مردم وگردشگران و همچنین مصاحبه با کارشناسان حوزه گردشگری پرداخته است. تحلیلحاصل ازنتایج مدل سوات نشان میدهد که نقاط قوت برنقاط ضعف منطقه و همچنین فرصت های منطقه برتهدیدهای پیش رو درماتریسهای مربوطه غلبه داشته، لذا موقعیت استراتژیک منطقه مورد مطالعه در ناحیه اول نمودار تعیین می گردد که متناسب باآن، استراتژی های تهاجمی (SO) انتخاب خواهند شد. همچنین جدول اولویت بندی استراتژی های انتخاب شده از QSPM و نتایجحاصل از ماتریسها وامتیاز نهائی استراتژی های منتخب بیانگر آنست که از بین 6 استراتژی برگزیده، استراتژی SO2 یعنی تاکید بر توسعه گردشگری فرهنگی- ورزشی با امتیاز جذابیت 6/369 از اولویت بالائی نسبت به سایراستراتژی ها برخوردار بوده و دارای اهمیت زیادی میباشد. همچنین استراتژی WO4 یعنی توجه و تدوین برنامه های حمایتی از سرمایه گذاران و بخش خصوصی جهت تبدیل گردشگری فصلی به گردشگری پایدار با امتیاز 5/835 و استراتژی SO5 یعنی بهسازی زیرساخت های سیستم حمل و نقل و جادههای منتهی به منطقه و بسترسازی برای ایجاد خطوط حمل و نقل هوایی با امتیاز 5/326 به ترتیب بالاترین امتیاز جذابیت را در بین شش استراتژی منتخب به خود اختصاص دادهاند، و استراتژیهای ST1 تاکید بر توسعه امکانات خدماتی - بهداشتی، SO12 پیاده سازی سیستم مدیریت فناوری اطلاعات جهت معرفی جاذبه های گردشگری منطقه، SO1 استفاده مناسب و هدفمند از مهمترین فرصت و نقطه قوت منطقه یعنی چشمه های آبگرم جهت ایجاد مراکز تخصصی آبدرمانی در رده های بعدی قرار گرفته اند.

گردشگری، شهرسرعین، برنامه ریزی، تحلیل SWOT ، مدل QSPM