ناصر نعمتی - استادیار - دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و مجری طرح نیروگاه های آ
سعید عبدالهی - کارشناس ارشد، گروه مکانیک، مرکز تحقیقات مهندسی جهاد تبریز، شرکت توسع

دریچه های شعاعی از جمله بزرگترین سازه های فولادی بکار رفته در تاسیسات هیدرومکانیکال می باشند. دریچه های شعاعی سرریز سدهای مسجد سلیمان، کرخه وکارون 3 از بزرگترین انواع خود در جهان محسوب میشوند. طراحی این دریچه ها توسط سه گروه مختلف، برای سه اندازه متفاوت و با سه شکل متفاوت صورت پذیرفته است بصورتیکه مقایسه انها در حالت عادی امکان پذیر نمی باشد در این مقاله، جهت یافتن روشی برای مقایسه، پس ازمدل سازی و تحلیل اجزاء محدود هر دریچه و بررسی نقاط ضعف و قوت هر کدام، روش طراحی و شکل انتخابی هر دریچه بااستفاده از مدلسازی پارامتریک به ابعاد دریچه های دیگر تعمیم یافته است. در این حالت برای هر سد سه نوع دریچه و با سه طرح مختلف و در نتیجه 9 مدل المان محدود در دسترس خواهد بود. مقایسه نتایج تحلیلهای اجزاءمحدود ، نشانگر استحکام و ضریب اطمینان بیش از حد لزوم (و در نتیجه وزن بالا) برای طرح مسجد سلیمان و در نقطه مقابل آن، ضریب اطمینان کم (حالت نمزدیک بحرانی برای کمانش موضعی در تیر افقی دوم) برای طرح کرخه خواهد بود. طرح کارون 3 با وجود داشتن ضریب اطمینان بسیار بالا، منجر به تغییر مکان بسیار زیاد بخصوص در بخش انتهایی بالای تیر اصلی افقی فوقانی می گردد و مقدار وزن آن نیز بیشتر از طرح کرخه و اندکی کمتر از طرح مسجد سلیمان می باشد.

هیدرومکانیک‌ ، دریچه شعاعی ، روش اجزاء محدود ، مدلسازی پارامتریک