عبدالمجید مزینی - . رئیس کارگاه شرکت مهندسی سپاسد، کارگاه سد گتوند
محمد رستمی - معاونت اجرائی حفاری شرکت مهندسی سپاسد، کارگاه سد گتوند علیا
غلامرضا نوروزی - مدیریت فنی حفاری شرکت مهندسی سپاسد، کارگاه سد گتوند علیا
فرمین خاکپوریگانه - کارشناس حفاری شرکت مهندسی سپاسد، کارگاه سد گتوند علیا

سد خاکی و نیروگاه آبی گتوند علیا به عنوان بزرگترین پروژه برق آبی در حال ساخت کشور محسوب می شود . این سد در شمال شهرستان گتوند و حدود 12 کیلومتر ی بالا دست بند تنظیمی بر روی رودخانه کارون ب ا ظرفیت 2000مگاوات در حال ساخت است . ظرفیت کلی مخزن حدود 4/5 میلیارد متر مکعب است . سد گتوند علیا از نوع سنگریزه ای با هسته رسی به ارتفاع 180 متر و حداکثر ارتفاع آب مخزن 169 متر از کف پی است . بدنه سد از دو قسمت عمده هسته و پوسته (بالادست و پایین دست ) تشکیل ش ده است . حفاری های زیرزمینی سد گتوند، شامل سازه های سنگی مختلفی از جمله سازه های قائم (شفت ها )، تونل های آب بر بزرگ مقطع، مغارها و غیره می باشد . پیچیده بودن حفاری این سازه ها روش های متنوع حفاری را می طلبد . عملیات حفاری تونل های آب بر پیش نیاز اجرای سایر عملیات ساخت سد، از جمله اجرای پوشش بتنی و فولادی تونل ها می باشد . لذا جهت تحقق برنامه زمان بندی پروژه استفاده از ماشین آلات مدرن و به روز امری اجتناب ناپذیر می نماید . در این مقاله به اجمال به معرفی سازه های زیرزمینی سیستم آب بر و چگونگی حفاری و تحکیم و همچنی ن ماشین آلات مورد استفاده پرداخته می شود که با توجه به منحصر بودن می تواند جهت استفاده از تجربیات اجرایی در پروژه های مشابه مفید واقع گردد .

سیستم آب بر، دهانه آبگیر، گیت شفت، اس شفت، سرج ! تانک، جامبودریل، دریل واگن، بولتک