سجاد حقیرچهره قانی - عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه، گروه مهندسی معدن
جعفر عبدالهی شریف - عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه، گروه مهندسی معدن
عارف علی پور - کارشناسی ارشد مهندسی معدن . دانشگاه تهران

تعیین پارامترهای مقاومتی مناسب به منظور استفاده در طراحی سازه های سنگی بستگی به نوع سازه، شرایط بارگذاری و خصوصیات سنگ در فضای تحمل بار دارد . شناخت خصوصیات تغییرشکل پذیری توده سنگی جهت طراحی سازه های که در آن یا بر روی آن بنا می کنیم از ضروریتهای طراحی اینگونه سازه ها محسوب می شود . توده سنگ شکسته به طور قابل توجهی مقاومت پایین تری نسبت به سنگ بکر دارد و به ندرت ممکن است تست های آزمایشگاهی را روی سنگ شکسته انجام دهند؛ چراکه به دست آوردن نمونه های دست نخورده که به اندازه کافی بزرگ باشند، مشکل است . در ساختگاه سدها و بناهای آبی، آزمایشهای مختلفی نظیر دیلاتومتری، جک صفحه ای و . . . برای تخمین مدول تغییرشکل پذیری توده سنگ انجام می گیرند . مدول های توده سنگ به ساختار زمین شناسی و سایز و اندازه نمونه مورد آزمایش بستگی دارد . با توجه به هزینه بالای انجام آزمایشها و آماده سازی شرایط اجرا در مقیاس برجا، ارتباط تجربی بین میزان نسبت امتیاز طبقه بندی توده سنگ RMR و مدول های توده سنگ برجا اولین بار توسط بنیاوسکی مورد توجه قرار گرفت . با توجه با روابط ارائه شده و با استفاده از امتیاز توده سنگ، تخمینهایی جهت تخمین مدول تغییر شکل برای استفاده در مراحل مطالعاتی مورد توجه قرار می گیرد . در تحقیق حاضرکارایی چندین رابطه معروف تخمینگر مدول تغییرشکل پذیری توده سنگ برای نتایج ثبت شده مقدار RMR و آزمایشهای برجا در ساختگاه های آق چای، سیاه بیشه و گتوند مورد بررسی قرار گرفته است .

مدول تغییر شکل پذیری، طبقه بندی توده سنگ، دیلاتومتری، آزمایشهای برجا