محمدرضا نجفی - کارشناس ارشد موسسه تحقیقات آب، تهران، فلکه چهارم تهرانپارس، بلوار ش
رضا روشن - سرپرست بخش سازه های هیدرولیکی موسسه تحقیقات آب، تهران، فلکه چهارم ته
امیررضا زراتی - دانشیار دانشگاه صنعتی امیرکبیر
محمدرضا جلیلی قاضی زاده - استادیار دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور

در سدهای مخزنی، سازه های جنبی هیدرولیکی مختلفی همچون سرریز، حوضچه آرامش، تخلیه کننده عمقی، آبگیر کشاورزی و یا شرب تعبیه می شوند . این سازه ها برای انتقال سیلاب اضافی از مخزن به پائین دست سد احداث می شوند . در این میان تخلیه کننده های تحتانی یکی از سازه های مهم سدها به شمار آمده که وظیفه تخلیه مخزن سد در مواقع اضطراری، تخلیه قسمتی از سیلاب علاوه بر ظرفیت سرریز به هنگام وقوع سیلاب های بزرگ، و گاهی تخلیه قسمتی از رسوبات مخزن سد و کنترل آبگیری اولیه مخزن در سدهای خاکی را بر عهده دارند . با توجه به اهداف فوق، طراحی تخلیه کننده های تحتانی یکی از مسائل مهم طراحان سدها می باشد و اطمینان از ظرفیت آبگذری و عملکرد مناسب مجرا و تاسیسات آن باید مورد بررسی قرار گیرد . در همین راستا با توجه به کاربرد مدلهای عددی در زمینه های مختلف علوم مربوط به مهندسی آب، در این تحقیق با استفاده از یک مدل عددی، جریان در مجرای تخلیه کننده تحتانی گتوند به دو صورت دو بعدی و سه بعدی مدلسازی شده و نتایج با نتایج بدست آمده از مدل آزمایشگاهی ساخته شده در موسسه تحقیقات آب در مقیاس 1:17 مقایسه شده است . این مطالعات نشان داد که مدل های عددی در حال حاضر قابلیت بسیار بالایی را در شبیه سازی جریان پیچیده آب و هوا در مجرای تخلیه کننده تحتانی دارا می باشد .

مجرای تخلیه کننده تحتانی، مدل عددی دو بعدی، مدل عددی سه بعدی، FLUENT ، جریان دو فازی، گتوند علیا