راضی خلف - کارشناس منابع آب شرکت مهندسی مشاور دزآب
اکبر شکرالهی - مشاور عالی شرکت مهندسی مشاور دزاب

طراحی حجم مخزن با استفاده از روش های متداول شبیه سازی در بیشتر موارد بر اساس سیاست بهره برداری استاندارد ) )SOP انجام می گردد . در شبیه سازی استاندارد معمولا فراوانی کمبودها کم ، شدت کمبودها زیاد است و میزان کمبود دراز مدت دوره شبیه سازی شده حداقل می شود ولی بر روی شدت کمبودها کنترلی وجود ندارد بدین ترتیب تدوین یک سیاست بهره برداری که بتواند شدت کمبودها را کنترل کند و از بوجود آمدن شرایط بحرانی جلوگیری نماید امری ضروری است . سیاست بهره برداری با منحنی فرمان تعریف می گردد . منحنی های فرمان بهره برداری مخزن به نحوی عمل می کند که فراوانی کمبودها تا حداکثر مجاز مطابق با درصد تضمین مربوطه افزایش و حداکثر شدت کمبود ماهانه کاهش یابد . برای تهیه منحنی های فرمان بهره برداری سد مخزنی بالارود از مدل آبدهی (yield Model) که یک مدل بهینه سازی خطی است و همینطور از مدل شبیه سازی استفاده شده است .پس از تعیین منحنی فرمان بهره برداری سد بالارود مقایسه نتایج شبیه سازی استاندارد وبعد از اعمال منحنی فرمان نشان می دهد که شبکه آبیاری بالارود در 44 سال دوره شبیه سازی استاندارد در 6 سال و جمعأ 14 ماه با کمبود مواجه می شود که در بسیاری از موارد کمبودها بسیار شدید ودر حد صد در صد است ولی بعد از اعمال منحنی فرمان بهره برداری 9 سال با کمبود حداکثر 40 درصدی مواجه شده است . بنابراین منحنی فرمان به خوبی توانسته است که شدت کمبودهارا به طور یکنواخت با تعداد سالهای بیشتر توزیع کند . ضمننا با یک روش ابتکاری مدل آبدهی توسط شبیه سازی حل شده است .

شبیه سازی ، منحنی فرمان ، مدل آبدهی ، کمبودها