اسحق مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی کرج
جواد بذرافشان - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی کرج، دانشگاه

خشکسالیها پدیده های حدی هیدرولوژیکی هستند که توسط فقدان طولانی مدت بارندگی برروی یک منطقه وسیع مشخص می شوند توزیع منطقه ای خشکسالی یکی از ویژگیهای مهم آن می باشد و بنابراین بررسی منطقه ای خشکسالی و نه ایستگاهی، سبب درک کاملتری ازاین پدیده می شود. دراین مطالعه تکنیک جدیدی برای پهنه بندی خشکسالی هواشناسی، با استفاده از مدل توزیع منطقه ای خشکسالی (Regional Drought Distribution Model) در 50 ایستگاه منتخب ایران به کار گرفته شد. نیاز اولیه مدل تعیین محدوده تحت تاثیر هر ایستگاه با استفاده از روش پلی گون بندی تیسن می باشد. ورودی مدل، جمع داده های ماهانه بارندگی می باشد. براساس داده های بارندگی، شاخص توزیع استاندارد، برای هر ایستگاه محاسبه شده و آستانه خشکسالی با احتمال وقوع 20% شاخص توزیع استاندارد تعیین می گردد. سپس مساحت تحت تاثیر خشکسالی از کل محدوده مطالعاتی استخراج و نهایتا با استفاده از آنالیز خشکسالی منطقه ای، منحنی های شدت - مساحت - فراوانی برای برنامه ریزی های منطقه ای ترسیم می گردد. نتایج حاصل از مدل برای ایران در دوره 1960/61 تا 1989/90 نشان داد که در 22% از سالها کل ایران تحت تاثیر خشکسالی بوده است شدیدترین خشکسالی ها در سالهای هیدرولوژیکی 1962/63 و 1973/74 دارای دو برگشت صدساله در 50% از مساحت ایران و دارای دوره برگشت 50 ساله در کل ایران بوده اند.

مدل توزیع منطقه ای خشکسالی، منحنیهای شدت - مساحت - فراوانی خشکسالی، مدل خشکسالی هواشناسی