جواد بداق جمالی - پژوهشکده اقلیم شناسی، سازمان هواشناسی کشور ، مشهد پژوهشگاه هواشناس
سهیلا جوانمرد - پژوهشکده اقلیم شناسی، سازمان هواشناسی کشور ، مشهد پژوهشگاه هواشناس
عباس چزگی - پژوهشکده اقلیم شناسی سازمان هواشناسی کشور، مشهد
علیرضا شهابفر - پژوهشکده اقلیم شناسی سازمان هواشناسی کشور، مشهد

براساس مطالعات به عمل آمده در شرایط اقلیمی و توپوگرافی ایران همه ساله سیلابهای مخرب و ویرانگر متعددی در سطح کشور رخ می دهد که به منظور کاهش خسارات ناشی از این سیلابها ایجاد سیستم هشدار سیل محلی اجتناب ناپذیر خواهد بود. این سیستم ها قادرند با استفاده از ابزارهایی نظیر مدلهای پیش بینی عددی وضع هوا، که شدت و محل بارش را به طو ردقیق ارائه می دهند در کنار مدلهای هیدرولوژیکی و سیستم های مخابراتی و همکاری افراد بومی در کاهش خسارات جانی و مالی نقش موثری ایفا کنند. دراین مقاله مدل پیش بینی عددی پیشرفته منطقه ای وضع هوا ( ARPS) به عنوان یکی از مولفه های مهم جهت صدور پیش آگاهی وقوع سیل معرفی می گردد. مدل ARPS توسط متخصصین و کارشناسان دانشگاه اکلاهوما تهیه شده است و امروزه نیز به طور عملی در چندین کشور از جمله ایالات متحده آمریکا کره جنوبی و چین، جهت ارائه پیش بینی دقیق وضعیت جوی از مقیاس توفانهای همرفتی تا پدیده های جوی میان مقیاس (Mesoscale) به کار برده می شود. با استفاده از مدل ARPS که مجموعه کاملی از مراحل آنالیز و شبیه سازی داده های واقعی، پیش بینی فرایندهای مختلف جو از 12 ساعت الی 72 ساعت می باشد می توان برخی ا ز متغیرهای مهم از قبیل سمت و سرعت باد، فشار، دمای پتانسیل، انرژی جنبشی تلاطمی، دمای سطح زمین، ارتفاع ژئوپتانسیل و بارش ( به صورت بارش باران ، برف و تگرگ) را پیش بینی نمود براساس تحقیقات بهعمل آمده اجرای آن برروی مناطق مختلف آمریکا و بخشهایی از آسیا نتایج مناسب و هماهنگ با مقادیر واقعی را نشان داده است دراین مقاله پس از معرفی مدل ARPS نتایج اجرای این مدل با استفاده از داده های جو بالای ایستگاه مشهد ارائه گردیده است و در بخش دیگری به موضوع کاربرد این مدل در پیش آگاهی وقوع سیل محلی پرداخته می شود

مدل پیش بینی عددی پیشرفته منطقه ای وضع هوا، بارش سیل آسا، پیش آگاهی وقوع سیل، توفانهای همرفتی