کورش کمالی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری تهران
محمدحسین مهدیان - استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری تهران

آب بندانها یا استخرهای سنتی ذخیره آب از دیرباز پشتوانه اصلی منابع آبی شالیزارهای مناطق شمالی کشور بوده و درمواقع خشکسالی بویژه در سالهای اخیر بعنوان یک جایگزین مناسب شبکه های آبیاری عمل نموده اند این استخرها که در فرهنگ گیلان و مازندران به سل ( Sal ) و یا نو (Nou) مشهورند، علاوه بر آبیاری مزارع برنج، از کاربردهای دیگری چون جمع آوری زه آبها، مخازن سیلگیر، استخرهای پرورش ماهی، استخرهای تفریحی و زیست محیطی برخوردارند. مالکیت این استخرها بصورت خصوصی و یا مشاء می باشد وسعت هر استخر با توجه به فیزیوگرافی محل، نوع کاربری و منابع آبی تامین کننده ان از 0/1 تا 500 هکتار متغیر بوده و عمق آنها نیز بطور متوسط یک متر است این استخرها به تعداد 1900 واحد و با وسعتی معادل 34000 هکتار در استانهای گیلان، مازندران ، و گلستان پراکنده بود که ظرفیت ذخیره آنها حدود 340 میلیون متر مکعب برآورد شده است. بررسی های موجود نشان میدهد که راندمان ذخیره آب بین 10 تا 50 درصد تغییر می کند.

آب بندان ( استخر ذخیره اب)، بحران آب، مناطق شمالی کشور