احمد زارع فیض آبادی - دانشیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
جواد احمدی شادمهری - دانشجوی دوره دکتری اموربین الملل دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی پایداری عملکرد غده سیب زمینی با مدیریت پسماند های گیاهی و نظام های تناوبی مختلف، این پروژه در محل اجرای تحقیقی که با استفاده از طرح آماری کرت های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مدت شش سال اجرا گردیده بود و فاکتور اصلی تناوبهای زراعی مختلف شامل: 1-کشت مداوم گندم- سیب زمینی 2- گندم - گندم- گندم- کلزا- گندم- سیب زمینی 3- گندم- چغندر قند- گندم - سیب زمینی- گندم- سیب زمینی 4- گندم - ذرت-گندم- سیب زمینی - گندم- سیب زمینی و فاکتور فرعی مدیریت بقایا شامل: سه سطح 1 - جمع آوری کامل بقایا 2- برگشت کامل بقایا به خاک 3- برگشت 50 درصد بقایای هر محصول به خاک بوده است اندازه گیریها و یادداشتبرداریها مربوط به توزین و تعیین عملکرد واجزا عملکرد سیب زمینی از هر کرت انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تناوب زراعی، میزان برگشت بقایای گیاهی و بر هم کنش آنها بر عملکرد غده سیب زمینی در سطح یک درصد معنی دار بودند میزان تولید غده های سیب زمینی در شرایط تناوبی محصولات مختلف و با برگشت بقایا افزایش داشت به طوریکه افزایش عملکرد غده سیب زمینی در شرایط پیش کاشت گندم و کلزا به ترتیب 116 و 57 درصد نسبت به میانگین تیمارهای 3 و 4 بود و بیشترین عملکرد سیب زمینی مربوط به تیمارهای بر گشت بقایا به خاک به میزان 20486 و 19648 به ترتیب برای برگشت 100 و 50 درصد بود و کمترین آن مربوط به تیمار بدون برگشت بقایا به مقدار16174 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که با توجه به حجم بقایای برگشتی به خاک در طولانی مدت استفاده ازبقایای گیاهی در خاک باعث افزایش عملکرد غده سیب زمینی و هم چنین عملکرد وکارآیی مصرف انرژی گندم شد، هر چند کیفیت بقایای گیاهی همچون نسبت C:N ونیز میزان بقایای اضافه شده به خاک حائز اهمیت می باشد.

بقایا گیاهی، تناوب زراعی، پیش کاشت،گندم