عادل آذر - اداره حسابداری کل و بودجه بانک سپه
محمد نجفی - اداره حسابداری کل و بودجه بانک سپه

طی چند دهه اخیر وجود تغییرات تکنولوژی وسیع در بخش بانکداری، تنوع نیازها و سلائق مشتریان را به همراه آروده و بر عرصه فعالیت های بانکی افزوده است. از طرفی محدود بودن منابع مالی و امکانات بانکها به ویژه بانکهای کشورهای در حال توسعه جهت سرمایه گذاری و وجود مناطق بانکی متفاوت و ناهمگون که از توزیع جغرافیایی و الگوی یکپارچه ای تبعیت نمی کنند، نیاز به تدوین برنامه های منطقه ای را اجتناب ناپذیر نموده است . لازمه برنامه ریزی و اولویت بندی سرمایه گذاری، سنجش عملکرد، شناخت امکانات و قابلیت های محیطی، بخشی و منطقه ای است و یقینا در برنامه ریزی رشد و توسه اینده بانک، شناخت موقعیت و جایگاه مناطق مختلف از مهمترین عوامل در جهت نیل به پیشرفت می باشد. در این راستا تحقق اهداف بانکی در زمینه مدیریت عملکرد، ارائه خدمات و تسهیلات و جذب انواع سپرده ها و به ویژه اهداف برنامه های آتی توسعه کشور در بخش بانکداری، هماهنگ نمودن اهداف بانک، با واقعیت ها و اهداف مناطق و شعبات، امری اجتناب ناپذیر می باشد. بر همین اساس، تخصیص منابع باید بر اساس توانمندی ها و استعدادهای بالقوه و بالفعل مناطق مختلف بانک صورت پذیرد. ولی از انجا که فعالیت های مالی مناطق بانک، به طور خاص و تخصیص منابع و امکانات به طور عام، از لحاظ توزیع جغرافیایی از درجه تمرکز نامطلوبی برخوردار می باشد. لذا، هر منطقه متناسب با ویژگ یهای حاص خود ملزم به اجرای برنامه های ویژه ای است، که لازمه هر گونه اقدامی از طرف مجمع تصمیم گیرنده در این زمینه نیازمند به شناسایی چگونگی عملکرد گذشته و موجود مناطق مختلف بر اساس رو شهای علمی مناسب می باشد. در همین راستا، مقاله حاضر با استفاده از اطلاعات مقدار رشد و درصد رشد مردادماه 138X نسبت به سال مالی منتهی به اسفند 138X ، سطح توسعه تمامی مناطق بانک را برای رتبه بندی آنها به کمک روش تاکسونومی عددی و روش تاپسیس با در نظر گرفتن شش معیار تعیین می کند. لازم به ذکر است، فرایند حل دو مدل با استفاده از نرم افزار های آماری EXCEL , SPSS انجام شده است. و در این تحقیق با توجه به نظر کارشناسان بانک و ریاست اداره حسابداری کل و بودجه بانک مورد نظر، شش شاخص، سپرده های موثر، سایر سپرده ها، تسهیلات اعطایی، خدمات بانکی ، مطالبات معوق و سود (زیان) واقعی با وزنهای یکسان در نظر گرفته شده است، که درهر دو روش، مقدار رشد و درصد رشد بطور مجزا برای رتبه بندی مناطق در نظر گرفته شده است و چهار نتیجه برآورد شده از دو روش در پایان با استفاده از روش تاکسونومی عددی تلفیق شده است. در ضمن در این مقاله، منطقه تهران طبق مصوبات موجود در بانک به چهار منطقه و دو شعبه مستقل تفکیک شده، که در مجموع مناطق (جغرافیایی) بانک به تعداد 34 منطقه مجزا در نظر گرفته شده است.

تصمیم گیری چند شاخصه ، عملکرد مالی ، بانکداری ، تاکسونومی ، تاپسیس