افشین تکدستان - عضو هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط زیست دانشگاه جندی شاپور اهواز
مریم پازوکی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران محیط زیست دانشکده محیط زیست دانشگ

در کشور ما متوسط سرانه تولید پسماند شهری و روستایی به ازای هر نفردر روز 800 و 350 گرم به ترتیب می باشد که بیشترین جزء این پسماند را مواد آلی فساد پذیر ) %) 70 تشکیل می دهد . بیوگاز یکی از روشهای مدیریت مواد زا ئد جامد در جوامع انسانی بویژه جوامع کوچک و روستا هاست . در روستا ها بدلیل این که حجم وسیعی از مواد زائد جامد علاوه بر پسمانده مواد غذایی ، فضولات دامی و زراعی تشکیل می دهد، لذا با استفاده از این روش میتوان در شرایط بیهوازی مواد آلی نظیر بقایای محصولات زراعی ، فضولات حیوانی و انسانی ، باقیمانده های چوب و پوست درختان را علاوه بر تولید کود کشاورزی به بیوگاز حاوی 60 تا % 70 متان و 25 تا % 30 دی اکسید کربن و مقادیر ناچیز نیتروژن ، هیدروژن ، بخار آب و سولفید هیدروژن تبدیل کرد . بیو گاز قابل اشتعال بوده وارزش گرمایی آن BTU 600 در فوت مکعب می باشد در صورتیکه متان خالص ( گاز طبیعی ) دارای ارزش حرارتی BTU 995 در فوت مکعب است . بعلاوه این که کود حاصل از بیوگاز به دلیل وجود ازت ،فسفر ، مواد آلی و عناصر جزئی دارای ار زش غذایی بالایی می باشد . هدف از کاربرد سیستم های بیوگاز در جوامع کوچک و روستایی استفاده بهینه از انرژی حاصل از فضولات است که انرژی حاصله جهت مصارف پخت وپز ، روشنایی، گرمارسانی و پمپاژ در جوامع روستایی کاربرد دارد . امتیاز این سیستم آن است که تمام نشدنی است و استفاده از آن با کمترین تبعات زیست محیطی همراه است . در کشور ما در جوامع روستایی مدل بیوگاز ساده و سنتی بشکل مدل چینی و یا هندی با رژیم اختلاط کامل ویا مدل تایوانی با رژیم پیستونی پیشنهاد می گردد . هدف از ارائه این مقاله علاوه بر شناخت مواد زائد کشور ما و معرفی انواع سیستم بیوگاز درجهان ، نحوه تولید انرژی و کود حاصل از آن جهت مصارف مختلف می گردد .

مواد زائد جامد، بیوگاز ، تولید انرژی، تولید کود، محیط زیست