صاحب سودایی مشاعی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
شاهین اوستان - استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه تبریز

دانش فرآیندهای معدنی شدن نیتروژن از منابع آلی برای مدل سازی فرآیندهای خاک در علوم کشاورزی ضروری است . سینتیک آزاد شدن نیتروژن معدنی از نیتروژن آلی کمپوست در خاک با استفاده از مدل سینتیکی ترکیب مرتبه صفر - مرتبه اول با هدف تعیین سرعت معدنی شد ن از منابع مختلف نیتروژن آلی کمپوست و پارامترهای مدل در مقایسه با نیتروژن آلی بومی خاک انجام گردید . به این منظور، کود کمپوست حاصل از مواد زائد جامد شهری به خاک افزوده شد و پس از 13 هفته انکوباسیون در دو سطح دمایی 8 و 25 درجه سانتیگراد و رطوبت 85 درصد ظرفیت مزرعه ای، نیتروژن معدنی شده اندازه گیری گردید . یک تیمار خاک بدون افزودن کود به عنوان شاهد نیز در نظر گرفته شد . نتایج نشان داد که در تیمار کمپوست دو منبع شامل معدنی شدن نسبتا ً کند و معدنی شده سریع وجود دارد، در حالیکه برای نیتروژن آلی خاک سه منبع وجود دارد یعنی علاوه بر معدنی شدن نسبتاً کند، معدنی شدن سریع نیز دارای دو منبع اولیه نیتروژن آلی ) ) N0 می باشد . بیشترین مقدار نیتروژن معدنی شده در دمای 25 درجه سانتیگراد برای تیمار کمپوست 101/87 میلی گرم نیتروژن بر کیلوگرم خاک حاصل شد .

مدل سینتیکی ترکیب مرتبه صفر - مرتبه اول، معدنی شدن نیتروژن، مواد زائد جامد شهری، دما و خاک