شاهین مردانی نژاد - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه و عضو باشگاه پژوهشگران جوان
ثریا جهانبازی - عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه

اهمیت اقتصادی و حیاتی گیاهان امروزه بر کسی پوشیده نیست، اما از یک طرف شناخت کم کاربردهای این مواهب الهی و استفاده از جایگزینهای مصنوعی ( شیمیایی ) گرانقیمت به جای آنها علاوه بر افزایش بیماریهای پوستی، تنفسی و خطرات ابتلا به برخی سرطان ها وفور این مواد سنتزی در افزایش آلودگی محیط زیست نیز نقش بسزایی دارند، وجود برخی ترکیبات نظیر تانن ها و ترکیبات ضد میکروبی در گیاهان از عملکرد تجزیه کنندگان ممانعت می نمایند و همین مسئله باعث افزایش لاشبرگ های این گیاهان در محیط شده و علاوه بر آلودگی محیط زیست منجر به بروز آتش سوزی می گردد . استخراج ترکیبات گیاهی و استفاده از آن علاوه بر کاربرد اقتصادی با کاهش ترکیبات ممانعت کننده از فعالیت تجزیه کنندگان و نرم شدن بافتهای گیاهی راه برای تجزیه بقایای گیاهی و برگشت به چرخه حیات میسر می گردد در این تحقیق 40 گونه گیاهی بر اساس حضور ترکیبات رنگده شناسایی و جمع آوری گردید، نمونه ها در آون در دمای 50 تا 60 درجه سانتیگراد به مدت 48 ساعت خشک شدند، نمونه ها به کمک آسیاب برقی به صورت پودر 1 تا 2 میلی متری خرد شدند . از روش رنگرزی همزمان پودر گیاه رنگده با دندانه های طبیعی ( زاج سیاه، سبز و سفید ) به طور جداگانه در محیط اسیدی استفاده شد، پس از پایان رنگرزی، الیاف در سایه خشک شدند، ثبات نوری الیاف، بر اساس استاندارد ISO-105-B01:1989(E) و به کمک نور خورشید انجام شد . نتایج کلی حاکی از ثبات بهتر طیف های حاصله در حضور دندانه های زاج سبز و سیاه نسبت به دندانه زاج سفید بود . نتایج حاکی از ثبات 53/75 درصد با درجه خیلی پایدار و 27/5 درصد با درجه پایدار بود . با توجه به قابل استفاده بودن طیفهای خیلی پایدار و پایدار در صنعت، 81/25 درصد از طیف های حاصل از رنگرزی الیاف با بقایای گیاهی در این تحقیق در صنعت رنگرزی پیشنهاد می گردد .

بقایای گیاهی، صنعت رنگرزی، دندانه و الیاف طبیعی، ترکیبات رنگده