افشار میرزایی آغسقالی - دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر و عضو باشگاه پژوهشگران جوا
ناصر ماهری سیس - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر

نشخوارکنندگان بخوبی می توانند از مواد مغذی ضایعات کشاورزی و خوراک یا محصولات فرعی استفاده کنند . مصرف میوه های مرکبات توسط انسان بصورت تازه یا آبمیوه فرآوری شده بوده که در ایران تولید این میوه ها بیش از 70000 تن می باشد . بعد از آب گیری میوه، بقایای باقیمانده را پوست ( فلاویدو و آلبدو ) ، تفاله، غشاها، هسته ها و دانه ها تشکیل می دهند . هنگام فرآوری، بخش اصلی محصولات فرعی مرکبات تفاله تازه مرکبات بوده که حاوی 60-65 درصد پوست، 30-35 درصد بخش های دیگر تفاله و 0-10 درصد دانه ها می باشد . اگرچه اکثر محصولات فرعی مرکبات دارای مقادیر نیتروژن، NDF پایین و غلظت مناسب مواد مغذی بوده اما فرآوری، ارزش تغذیه ای این محصولات را بالا می برد . تفاله تخمیر نشده مرکبات حاوی سطوح بالایی از گلوکز و سطوح پایین مواد مغذی دیگر می باشد . به هرحال، عمده ترین مزیت تغذیه محصولات فرعی مرکبات توسط نشخوارکنندگان، هزینه پایین این محصولات بوده و قابلیت هضم این محصولات فرعی بین گونه های نشخوارکنندگان مشابه می باشد .

محصولات فرعی مرکبات، ارزش تغذیه ای، فرآوری، قابلیت هضم، نشخوارکننده