حمیدرضا وثوقی فر - عضو آزمایشگاهی پژوهشگاه پاسیفیک دانشگاه برکلی کالیفرنیا
محمدرضا معینی - دانشجوی کارشناسی عمران دانشگاه فم

در این مقاله برخی از ملاحظات معماری و تأثیر آنها بر عملکرد لرزه ای سازه ها و راههای علاج بخشی ان مورد بررسی قرار گرفته است. معماری همواره در تقابل با امکانات مهندسی بر ایجاد و اصلاح ساختمان های جدید تأثیر نهاده است و مهندسان همواره ملزم به تطبیق و تغییر طراحی ها با طرح های جدید معماران و نیاز های جدید کاربران شده اند. اما شواهد کمتری وجود دارد که نشان دهنده تأثیر مهندسی لرزه ای بر معماری ساختمان ها به گونه ای که منجر به ارائه الگو های جدید طراحی برای معماران شود، باشد. مواردی همچون در نظر گرفتن پلانهای نامنظم، ایجاد طبقات نرم، ایجاد ستونهای کوتاه و مواردی دیگر ناشی از مد نظر قرار دادن ملاحظات معماری می باشند و عملکرد نامناسب لرزهای سازهای را به همراه دارند. می توان ابراز نمود که دو مقوله معماری و عملکرد لرزه ای سازه ها می توانند لازم و ملزوم یکدیگر شده بطوریکه طرحهای نوین علاوه بر داشتن معماری زیبا دارای عملکرد مناسب لرزه ای باشند. برای این عمل باید ملاحظات لازم برای مسائل لرزهای در سازه ها مطرح گردد. تا از این طریق تقابل لازم برای تلفیق مهندسی لرزه ای و معماری صورت گیرد. به این ترتیب در این مقاله با تشریح مخاطرات لرزه ای و راهکارهایی که برای ملاحظات معماری مطرح شده است. با بررسی زلزله های اخیر از جمله کوبه ژاپن، بم ایران، دشت سیلاخور نقاط ضعف این ملاحظات در هنگام بروز زلزله ارائه شده است. برای علاج بخشی ملاحظات ذکر شده، راهکارهای سازه ای مناسب و در عین حال ساده ارائه شده است. نتایج تحقیقات نشان می دهند که حدود 75 درصد خسارات زلزله در ساختمانهای کوتاه و متوسط ایران بعلت رعایت ننمودن ارتباط مابین معماری و مقاومت لرزه ای سازه ها می باشد.

طراحی لرزه ای سازه ها، ملاحظات معماری، طبقه نرم، ستون کوتاه