عباس جندقی علائی - کارشناس ارشد GIS
محمد فتوحی ارکانی - کارشناس ارشد کامپیوتر
سهیل غیاثوند - کارشناس ارشد معدن دفتر آمار و فناوری اطلاعات، مرکز تحقیقات راه آهن

چرخه بحران (پیشگیری، کاهش و کنترل آثار، آمادگی، پاسخگویی، امدادرسانی، بهبود و توسعه) از عناصر اصلی سیاست گذاری کلی مدیریت بحران و خطر پذیری در هر کشور می باشد. در خلال چند دهه اخیر، تلاش فراوانی بویژه از دیدگاه مهندسین در راه کاستن اثرات زیانبار سوانح صورت گرفته است که البته واکنشهایی که در برابر سانحه صورت می گیرد غالبا متوجه ضرورت نجات مصدومین و رفع انسداد و خرابیها می باشد و بیشتر به فعالیتهایی محدود است که در خلال وقوع سانحه صورت می گیرد . این نکات توجه بیشتر به مسئله پیشگیری و برنامه ریزی و مدیریت سوانح را ضروری می سازد. مدیریت سوانح بدون وجود اطلاعات و یا وجود اطلاعاتی بدون ساختار، دقت، صحت و به روز نمی تواند کارآمد و مناسب عمل نماید لذا لازمست نسبت به شناخت نیازهای اطلاعاتی، نحوه سازماندهی و تحلیل راهکارهای مناسب به کمک سیستمهای اطلاعاتی مکانی (GIS) اقدام شوود و هماهنگی قبلی با سازمانها و مراکز امدادرسانی (مانند نیروی انتظامی، هواپیمایی، آتش نشانی، پایگاه های تهیه اطلاعات و نقشه و مراکز مرتبط) توسط رابط سازمان یا تیم بحران انجام شود. در این مقاله با تشریح مثالی از مدیریت بهینه اطلاعات در هنگام بروز سانحه در کشورهای پیشرفته و اهمیت همپوشانی اطلاعات، لزوم توجه به وجود ساختار مناسب اطلاعات و طراحی سیستمهای اطلاع رسانی و مدیریت اطلاعات مکانی آنهم در قالب یک سیستم مدیریت بران بصورتی کارآمد و دقیق را گوشزد می شود چرا که جوهره مدیریت، تصمیم گیری و ساز و کار و اساس تصمیم گیری، اطلاعات می باشد و با توجه به وابستگی بیش از 70% از اطلاعات به موقعیت مکانی آنها، لازمست با دیدگاهی فراسازمانی، سیستم اطلاعات مکانی مناسب را شناسایی و پیاده سازی نمود.

GIS ، مدیریت بحران