جواد نورعلیئی - پژوهشگاه نیرو _ سازمان انرژیهای نو ایران
بهنام طالبی - پژوهشگاه نیرو _ سازمان انرژیهای نو ایران

منطقه دماوند بدلیل وجود کوه آتشفشان دماوند و چشمه های آبگرم پیرامون آن دارای استعداد انرژی زمین گرمایی می باشد . حدود 27 سال قبـل، شـرکت ایتالیـایی انـل ) ) ENEL جهـت شناسایی مخازن زمین گرمایی منطقه، اقدام به انجام مطالعـات فتوژئولوژی، ژئوشیمیایی و ژئوفیزیکی نمـو د . مطالعـات فـوق نشان داد که مخزن زمین گرمایی در سازندهای پالئوزوئیـک - تریاس واقع شده و توسط سازند شمشک ( به ضخامت تقریبی ºC متر ) پوشیده شده است . درجه حرارت مخزن حدود 1000 130 می باشد . نهایتاً بـر اسـاس نتـایج مطالعـات ژئـوفیزیکی ( مگنتوتلوریک و حرارت سـنجی ) محـدوده ای بـه مسـاحت . 200 km 2 جهت ادامـه اکتشـافات تفصـیلی انتخـاب گردیـد بنابراین یدلیل گذشت حدود سه دهه از انجام مطالعات فوق و جهت اجـرای مطالعـات اکتشـافی تکمیلـی در منطقـه زمـین گرمایی دماوند، اطلاعات موجود با هدف بروز رسـانی مـورد ارزیابی مجدد قرار گرفت . از اینرو، ابتـدا تمـ امی نقشـه هـای موجود رقومی گردیدند و با اسـتفاده از تصـاویر مـاهواره ای منطقـــه دماونـــد، تصـــحیح شـــدند . ســـپس خصوصـــیات فیزیکوشیمیایی ( نظیر pH ، درجه حرارت، دبـی و ..) چشـمه های آبگرم نواحی آب اسک، بایجان و لاریجان مجـدداً مـورد بررسی قرار گرفت . سرانجام با استفاده از تصاویر مـاهواره ای منطقه، نحوه پراکنـدگی نـواحی دگرسـان شـده و نیـز توزیـع ناهنجاری های حرارتی در منطقه دماوند مـورد بررسـی واقـع شد و نتایج حاصـل از آن نیـز بـا داده هـای موجـود مقایسـه گردید . نهایتاً پس از انجام مراحل فوق، مشـخص گردیـد کـه شرایط آب و هوایی ( بویژه میانگین بارنـدگی سـالیانه ) منطقـه دماوند علی الخصوص در ایستگاه آبعلی علیرغم گذشت زمان مذکور تغییـری ننمـوده اسـت . خصوصـیات فیزیکوشـیمیایی چشمه ها نیز تغییر محسوسی نکرده است و همچنین بررسـی تصاویر مادون قرمز حرارتی و نواحی دگرسان شده نیز نشـان داد که طبق نتیجه گیری کارشناسان شرکت ا نل، مخـزن زمـین گرمایی دماوند به خوبی توسط سازند شمشک محافظت شده و صرفاً در نقاطی آثار حرارت و دگرسانی در سطح زمـین بـه چشم می خـورد کـه دره رود هـراز، گسـلهای مهمـی چـون بایجان و سازندهای منطقه را برش داده و سبب تغییر وضعیت هیدروژئولوژیکی منطقه شده است . بنابراین با استناد به تمامی مطالب فوق، محرز گردید که شرایط حـاکم بـر مخـزن زمـین گرمایی دماوند طی 27 سال گذشته، تغییـر محسـوس و قابـل ملاحظه ای نداشته است و لذا مـی تـوان مطالعـات اکتشـافی تفصیلی را در ناحیـه مسـتعد منطقـه زمـین گرمـایی دماونـد، برنامه ریزی و اجرا نمود .

زمین گرمایی، ایران، دماوند، چشمه های آبگرم، دورسنجی