سیدشمس الدین حسینی - دکترای اقتصاد و عضو هیات علمی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
افسانه شفیعی - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی و کارشناس معاونت برنامه

تقاضای بنزین، ازجمله مسایلی است که به شدت مورد توجه سیاست گذاران در اقتصاد ایران قرار دارد. این مساله به سبب اثرات نامطلوب که رشد بالای تقاضا بنزین در اقتصاد بر جای می گذارد، اهمیت یافته است. به بیان روشن تر تقاضای بالاتر بنزین از یک سومولد الودگی بیشتر و در نتیجه بروز اسیب های زیست محیطی بوده از سوی دیگر واردات آن مستلزم صرف مبالغ هنگفتی از منابع ارزی کشور می باشد. این مساله در حالی است که عرضه این کالا بنا به دلایل مختلف به صورت یارانه ای بوده و بدین ترتیب بار تقاضا بالای این کالا بر بودجگه دولت نیز وجود دارد. ضمن اینکه باید توجه داشت تقاضای بنزین، ناشی از تقاضا برای سفر است و به عبارتی این سطح بالای تقاضا به نوعی متناظر با ازدحام بیشتر آمد و شد در مسیرها و بروز اتلاف زمان می باشد. بدین ترتیب ارایه راهکارهای مناسب برای کاهش تقاضا این فراورده ها سوختی ضرورت داست. این چاره اندیشی ها به طرق مختلف به انجام رسیده است که در یک تقسیم بندی کلی می توان آن را به در دو گروه جای داد: الف) راه کارهایی که درجهت محدود ساختن سفر افراد اعمال می شوند و ب) راه کارهایی که درجهت رفع نیاز آنها به سفر مورد نظر قرار میگیرند. راه کارهای گروه اول همان گونه که از نام آن نیز مشخص است به طور عمده در جهت محدود کردن سفرها عمل می کنند، در این رابطه از سیاست های قیمت گذاری (همچون افزایش قیمت بنزین)، و یا اعمال برخی مقررات خاص (همچون تعیین برخی مناطق شهر، تحت عنوان حوزه های مشمول طرح ترافیک و یا زوج و فرد نمودن روزهای مجاز برای تردد خودروها) بهره گرفته می شود. شایان ذکر است گاهی در این رابطه از سیاست های جایگزین کننده سفرهای شخصی به صورت توسعه حمل و نقل عمومی نیز استفاده می شود که هدف از اعمال آن تخفیف مشکل ازدحام آمد و شد است.

کسب و کار الکترونیکی ، تجارت الکترونیکی ، کار از راه دور ، تقاضای سفر ، تقاضای بنزین