سعید کاظمی محسن آبادی - گروه مهندسی عمران، واحد بوئین زهرا، دانشگاه آزاد اسلامی، بوئین زهرا، ایران
پریا مجیدی پور - گروه مهندسی عمران، واحد بوئین زهرا، دانشگاه آزاد اسلامی، بوئین زهرا، ایران
محمدرضا بیگلری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده ی عمران و محیطزیست، دانشگاه تربیت مدرس

تخمین ضریب مقاومت در برابر جریان در رودخانه ها و کانال های باز از مباحث مهم در مهندسی رودخانه بشمار می آید.هرچند محدوده ی تغییرات ضریب زبری کوچک است، اما همین تغییرات کوچک عاملی اثرگذار بر نتایج مدل سازی هایهیدرولیکی و کیفی در رودخانه هاست. پوشش گیاهی، شکل مقطع، موانع موجود در بستر و ... از جمله عوامل اثرگذار بر مقدار ضریب زیری است. بعلاوه شعاع هیدرولیکی، عمق جریان، عدد فرود جریان، شیب بستر، قطر ذرات رسوب بستر و ... می تواند مقدار ضریب زبری بستر را در اکثر مواقع تحت تاثیر قرار دهد. تاکنون معادلات مختلفی برای تخمین این ضریبارائه شده است که عمدتاً برای شرایط خاص هر رودخانه کاربرد دارند و امکان استفاده از این روش ها برای هر رودخانه ای باید مورد بررسی قرار گیرد. در این مطالعه، مجموعه ای از اطلاعات رودخانه ی ساسیتنا جمع آوری و ضریب زبری این رودخانه با استفاده از 13 روش مختلف محاسبه و با مقدار اندازه گیری شده مقایسه شد. نتایج به دست آمده نشان داد که، با توجه بهآماره های خطا، معادله ی برنلی ) 1983 ( و معادله ی براسچین ) 1985 ( مقادیر بهتری را برای ضریب زبری رودخانه ی مورد مطالعه نسبت به سایر روش ها تخمین می زنند. همچنین ضعیف ترین تخمین ها برای ضریب زبری رودخانه متعلق به معادلاتچانگ ) 2006 ( و معادله ی عباسی و همکاران ) 1391 ( است. در نهایت پیشنهاد می شود که، با استفاده از آنالیز ابعادی رابطه ایدقیق برای تخمین ضریب زبری این رودخانه ارائه شود و همچنین اثر نسبت عرض به عمق رودخانه ها در مقدار ضریب زبری رودخانه مورد بررسی قرار گیرد.

ضریب زبری مانینگ، معادلات، پارامترهای اثرگذار، مهندسی رودخانه، عدد فرود