راهله رهباریان - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور، ایران
الهام عزیزی - استادیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران
آتنا میربلوک - دانشجو دکتری شیمی و حاصلخیزی خاک دانشگاه ارومیه و مدرس مدعو دانشگاه پیام نور،ایران
آسیه بهداد - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهی و مدرس مدعو دانشگاه پیام نور، ایران

به منظور بررسی اثرات تنش ناشی از فلزسنگین کروم بر شاخص های فیزیولوژیکی گیاه خرفه آزمایشی در شرایط گلخانه با چهار سطح کروم (25، 50، 75، 100 پی پی ام) و شرایط بدون کروم (0ppm) در شرایط کنترل شده انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد و میزان اسیمیلاسیون CO2 شدت تعرق، میزان هدایت روزنه ای و کارایی مصرف آب در گیاهان پس از گذشت دو ماه مورد سنجش و ارزیابی قرارگرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که میزان اسیمیلاسیون CO2 با افزایش غلظت کروم در خاک افزایش یافت. به طوریکه تیمار 100ppm بیشترین میزان اسیمیلاسیون CO2 را به خود اختصاص داد (0.01>p). میزان تعرق نیز با افزایش غلظت کروم تغییر یافت به طوری که گیاهان با غلظت 25ppm کروم بیشترین تعرق و گیاهان با غلظت 100ppm کروم کمترین میزان تعرق را نشان دادند( 0.05>p) . علاوه بر این بیشترین کارایی مصرف آب در غلظت 100ppm کروم مشاهده شد. میزان هدایت روزنه ای با افزایش میزان کروم در خاک روند کاهشی نشان داد (0.01>p). بر اساس نتایج مشاهده شده می توان گفت که گیاه خرفه احتمالا با فعال کردن مکانیسم های متعدد از تحت تاثیر قرار گرفتن مسیر فتوسنتزی و ایجاد اختلال در اسیمیلاسیون کربن فتوسنتزی جلوگیری می کند، بنابراین با افزایش غلظت کروم در خاک نه تنها کاهش چشمگیری در میزان اسیمیلاسیون دی اکسید کربن رخ نداد بلکه میزان اسیمیلاسیون دی اکسید کربن و کارایی مصرف آب به طور معنی داری نسبت به گیاه شاهد افزایش یافت. بنا بر نتایج حاصله می نوان گیاه خرفه را به عنوان یک گیاه مقاوم نسبت به کروم معرفی نمود.

فلزات سنگین، کارایی مصرف آب، اسیمیلاسیون دی اکسید کربن، خرفه