صدیقه سینا - بخش مهندسی هسته ای، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز
مهدی زه تابیان - بخش مهندسی هسته ای، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز
سیمین مهدی زاده - مرکز تحقیقات تابش، بخش مهندسی هسته ای، دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز

افراد شاغل در تاسیسات مختلف مرتبط با چرخه ی سوخت هسته ای از ابتدا (استخراج اورانیوم) تا انتها (پسمانداری هسته ای)، در معرض پرتوگیری ناشی از ترکیبات و ایزوتوپ های مختلف اورانیوم قرار دارند، در مدیریت وکنترل پرتوگیری کارکنان تاسیسات مرتبط با چرخه ی سوخت هسته ای ، اولین و مهم ترین اقدام اندازه گیری دز دریافتی این افراد است. با اندازه گیری دز سالانه و مقایسه ی آن با حداکثر پرتوگیری مجاز سالانه ی پرتوکاران (2 رم در سال) . می توان تدابیری جهت ایمنی پرتوکاران مشغول به کار در این واحدها اندیشید. نرم افزار محاسب دز "uranium radiation individual dose calculator" پرتوگیری داخلی فردی که در معرض مقدار مشخصی اورانیوم و یا محصولات واپاشی آن قرار گرفته است ، را تعیین می کند. این نرم افزار جرم ترکیبات مختلف اورانیوک و یا جرم اورانیوم واپاشی آن قرار گرفته است را تعیین می کند، ای نرم افزار جرم ترکیبات مختلف اورانیوم و یا جرم اورانیوم در این ترکیبات را به عنوان ورودی دریافت می کند و قادر به تعیین پرتوگیری داخلی برای بلغ و یا تنفس ا ین مقدار اورانیوم می باشد. علاوه بر تعیین پرتوگیری داخلی،پرتوگیری خارجی ناشی از خاک آلوده و یا یک سورس نقطه ای را نیز می توان توسط این حسابگر تعیین کرد. در جدول ورودی این نرم افزار، جرم اورانیوم در سنگ معدن آن با سایر ترکیبات مختلف اورانیوم و یا اورانیوم ضعیف شده یا اورانیوم غنی شده همراه با درصد غنی سازی آن و یا سوخت بازیافت شده وارد میشود، جدول دیگری هم برای تعیین نحوه ی پرتوگیری (داخلی یا خارجی) وجود دارد، این نرم افزار در تمامی مراحل چرخه ی سوخت هسته ای، از استخراج اورانیوم از سنگ معدن آن تا انتهای عقبی چرخه ی سوخت (پسمانداری اکتیو) قابل استفاده است. و یک مزیت عمده ی این محاسب این است که می توان چندین سال بعد از تولید ترکیب مورد نظر نیز برآوری از نرخ پرتوگیری فرد انجام داد و تدابیری خاص در پسمان داری اکتیو بیندیشیم. این نرم افزار یک نرم افزار کارا در محاسبه ی دز در کلیه مراحل چرخه سوخت هسته ای است.